«Μαμά, η Κ μου είπε ότι δεν υπάρχει Αη-Βασίλης». Το πιτσιρίκι σας με δάκρυα στα μάτια κρέμεται από τα χείλη σας. Προσπαθεί να διαβάσει στα μάτια σας την αλήθεια.

Τα μεγαλύτερα παιδιά χαίρονται να χαλάνε τη μαγεία στα μικρότερα, αλλά και να αυτοεπιβεβαιώνονται στα μάτια των μικρότερων. «Δεν υπάρχει Αϊ-Βασίλης σου λέω!!!!. Η μαμά σου έβαλε τα γλυκά στην κάλτσα. Τα αγόρασε χθες από το ζαχαροπλαστείο.»

Κι έπειτα είναι και όλοι αυτοί οι Αϊ-Βασίληδες στα εμπορικά κέντρα που μιλάνε, γελάνε, φωτογραφίζονται και είναι κανονικοί άνθρωποι.

Και τα δώρα που φέρνουν είναι αυτά που τα παιδιά βλέπουν στις διαφημίσεις και στα γνωστά παιχνιδάδικα…

Σίγουρα ο Αι-Βασίλης είναι μέρος της μαγείας των Χριστουγέννων. Σίγουρα δεν υπάρχει πιο ωραία εικόνα από το να βλέπεις το πιτσιρίκι να ξυπνά και να τρέχει να δει αν ήρθε ο Αη-Βασίλης, αναζητώντας κι άλλα σημάδια από το πέρασμά του εκτός από το δώρο.

Αργά ή γρήγορα το παιδί θα ρωτήσει «Υπάρχει Αϊ-Βασίλης;»

Το δίλημμα είναι πώς θα δώσεις μια απάντηση που χωρίς να στερεί τη μαγεία, δεν στερείται ειλικρίνειας.

Ακόμα πιο «ερώτηση-παγίδα» είναι να σας πει το πιτσιρίκι: «Εσύ πιστεύεις στον Αϊ-Βασίλη;».

Πριν βιαστείτε να απαντήσετε, σκεφθείτε την εξής εκδοχή που το parentbook σας προτείνει.

«Όταν ήμουν μικρή σαν εσένα, περίμενα με αγωνία κάθε παραμονή της Πρωτοχρονιάς να δω τον Αι-Βασίλη. Προσπαθούσα να μείνω ξύπνια, αλλά ποτέ δεν τα κατάφερνα. Ήθελα να δω εάν τα παιδιά στο σχολείο έλεγαν ψέματα ότι δεν υπάρχει Αι-Βασίλης. Όμως, εγώ έβρισκα κάθε χρόνο κάτω από το δέντρο ένα δώρο, και μάλιστα το δώρο που είχα ζητήσει και με λαχτάρα περίμενα.

Πώς ήταν δυνατό να μην υπάρχει; Ποιος άλλος θα ήξερε τι είχα γράψει στο γράμμα μου για τον Αι-Βασίλη; Ποιος άλλος θα ήξερε ποιο παιχνίδι θα μου έδινε χαρά;

Τα χρόνια περνούσαν, μεγάλωνα και καταλάβαινα ότι οι Αι-Βασίληδες που έβλεπα στα καταστήματα και τις πλατείες δεν ήταν πραγματικοί. Άλλωστε όλοι οι συμμαθητές μου το έλεγαν «Δεν υπάρχει. Δεν ζει κάπου στα χιόνια, ούτε έρχεται με έλκηθρο ούτε μπαίνει από την καμινάδα»… που φυσικά δεν είχαμε στο σπίτι. Όμως, εξακολουθούσα να βρίσκω κάτω από το δέντρο αυτό που λαχταρούσα, γιατί απλούστατα υπήρχε η αγάπη της οικογένειάς μου. Σε αυτό πρέπει να πιστεύεις πάντα. Αυτό είναι που μπορεί να τα κάνει όλα δυνατά.

Γι’ αυτό και τα Χριστούγεννα μπορούμε όλοι να ανακαλύπτουμε τη μαγική δύναμη της αγάπης που έχουμε μέσα μας, για να δίνουμε χαρά στους άλλους. Όταν προσφέρεις στους άλλους και τους κάνεις να χαμογελούν από ευτυχία, δείχνεις σε όλους ότι μπορούν να πιστεύουν στη δύναμη του καλού και της αγάπης κι ας μην έχουν δει ποτέ τους κάποιον να μπαίνει από την καμινάδα και να αφήνει δώρα κάτω από το δέντρο.»

Τα περισσότερα πιτσιρίκια θα σας πουν «Μα, η τάδε και η τάδε δεν πιστεύουν στον Αι-Βασίλη.»

Μία τέτοια αντίδραση του παιδιού δείχνει ότι το παιδί θέλει να πιστέψει στον Αι-Βασίλη και σε αυτό που λέμε Πνεύμα των Χριστουγέννων, αλλά διστάζει να το ομολογήσει, γιατί οι φίλοι του λένε ότι δεν πιστεύουν. Τότε είναι μια καλή στιγμή να πείτε στο παιδί ότι ο καθένας είναι ελεύθερος να πιστεύει σε ό,τι θέλει. Αν κάποιος θέλει να πιστεύει ότι υπάρχει Αι-Βασίλης, υπάρχει η δύναμη του καλού και της αγάπης, δεν χρειάζεται ν’ ασχολείται με το τι πιστεύουν οι άλλοι.

Εάν λοιπόν θέλετε να διδάξετε στο παιδί σας να πιστεύει στην αγάπη και στη δύναμη της προσφοράς στους άλλους, δείτε κάποιες από τις πιο «δυνατές» ιδέες που έχουμε ξεχωρίσει και θέλουμε να υποστηρίξουμε ως γονείς στο parentbook:

Φτιάξτε το δικό σας ΔέΜΑ και στείλτε το εκεί που ξέρετε ότι χρειάζεται περισσότερο. Ακόμα καλύτερα, συγκροτήστε μια δική σας ομάδα “Το ΔέΜΑ” με τον κύκλο των φίλων, των συνεργατών, των γειτόνων σας. Μάθετε περισσότερα για αυτή την ιδέα στο http://todema.wordpress.com/

Μαζέψτε ρούχα, παπούτσια και παιχνίδια που μαζί με τα παιδιά σας θα αποφασίσετε ότι δεν τα χρειάζεστε πια, κι επικοινωνήστε με την Γκιβ. Η Γκιβ δε Κιντς, σε συγκεκριμένες ημερομηνίες που ανακοινώνει, σας περιμένει σε προκαθορισμένο σημείο για να πάρει στην αγκαλιά της όλα όσα θα φέρνετε για να χαρίσετε: ρούχα, παπούτσια, παιχνιδάκια, βιβλία, και οτιδήποτε σχετικό με βρεφανάπτυξη και ό,τι άλλο καλό θέλετε. Μπορεί επίσης να συναντιέστε μαζί της μετά από συνεννόηση για να τα χαρίζετε μαζί της. Μάθετε περισσότερα στο http://givethekids.gr/

Καλά Χριστούγεννα!!!!!

Εύη Τρούκη

Γιώργος Ασημακόπουλος

Χρόνια πριν οι νέες μαμάδες μεγάλωναν το μωρό με την υποστήριξη της ευρύτερης οικογένειάς τους. Γιαγιάδες και προγιαγιάδες – που συνήθως μοιράζονταν το ίδιο σπίτι με τα παιδιά και τα εγγόνια τους – έδιναν συμβουλές και μυστικά για τα πονάκια του μωρού, τα κρυολογήματα, το φαγητό του παιδιού.

Στις επόμενες γενιές η αστυφιλία διέδωσε το μοντέλο της πυρηνικής οικογένειας. Η γιαγιά και πολλοί από τους συγγενείς έμεναν πίσω στο χωριό. Ευτυχώς όμως υπήρχε το τηλέφωνο. Η μητέρα μου έπαιρνε τηλέφωνο τη θεία μου κάθε φορά που ανέβαζα πυρετό, κάθε φορά που έψαχνε μια πρωτότυπη συνταγή για κέϊκ ή τούρτα γενεθλίων, αλλά και για να κάνει τα παράπονα για «το σόι» (εννοώντας τους συγγενείς του μπαμπά). Θυμάμαι ότι η τηλεφωνική συσκευή είχε το δικό της τραπεζάκι, την πολυθρονίτσα και φυσικά το μπλοκάκι με τα τηλέφωνα που… πλέον δεν υπάρχει στα σπίτια μας, αφού όλα είναι περασμένα στη μνήμη μιας συσκευής.

Οι περισσότεροι από εμάς (ειδικά όσοι διαβάζετε αυτό το κείμενο) είμαστε μέλη σε blogs και sites για θέματα παιδιού και οικογένειας. Έχουμε την προσωπική μας σελίδα στο facebook και μοιραζόμαστε γεγονότα από τη ζωή μας, σκέψεις και status.

Η σύγχρονη μαμά μοιράζεται διαδικτυακά πλέον ερωτήσεις και προβλήματα, ιδέες για κατασκευές, αστεία και χαρούμενες οικογενειακές στιγμές. Οι μαμαδοπαρέες έχουν φτιάξει διαδικτυακά στέκια και την ώρα που μαγειρεύουν κάνουν post και like.

Οι σύγχρονοι γονείς αξιοποιούν τα social media για να καταπολεμήσουν την αποξένωση που βιώνουν εξαιτίας των μεγαλουπόλεων και των εργασιακών υποχρεώσεων. 

Οι σύγχρονοι γονείς ενημερώνονται από πολλές πηγές, ακούν πολλές απόψεις, ψάχνουν, αξιολογούν και επιλέγουν.

Όμως, το να είσαι «διασυνδεδεμένος» γονιός δεν είναι απλό.

Η ασφαλής χρήση του διαδικτύου επιβάλει να είμαστε προσεκτικοί με τις φωτογραφίες και τις πληροφορίες που μοιραζόμαστε για τα παιδιά και την οικογένειά μας.

Η ορθή χρήση του διαδικτύου απαιτεί να ελέγχουμε ποιος δίνει μια πληροφορία. Μπαίνοντας σ’ ένα site ή ένα blog, καλό είναι να ρίξουμε μια ματιά στο βιογραφικό του υπεύθυνου/της ομάδας. Το Internet δίνει σε όλους «βήμα» αλλά αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί με το ποιος και γιατί μοιράζεται μια πληροφορία.

Όταν ρωτάμε πώς θα χειριστούμε μία συμπεριφορά του παιδιού μας, ας έχουμε υπόψη ότι το πιθανότερο είναι να λάβουμε πολλές διαφορετικές απαντήσεις από πολλούς διαφορετικούς γονείς που μεγαλώνουν πολύ διαφορετικά τα παιδιά τους και έχουν με τη σειρά τους συμβουλευτεί πολλές διαφορετικές πηγές. Αυτό σημαίνει ότι είναι προτιμότερο να θέσουμε το ερώτημά μας σ’ ένα υπεύθυνο site που η ομάδα του θα αφιερώσει χρόνο να «καταλάβει» το δικό σας προφίλ ως ανθρώπου και γονιού και τις ανάγκες του παιδιού σας.

Να είστε επιφυλακτικοί, όταν θέτετε ερωτήματα και οι απαντήσεις που λαμβάνετε στα ερωτήματά σας είναι γενικές και καταλήγουν αργά ή γρήγορα στο να σας παραπέμψουν σε έναν συγκεκριμένο ειδικό ή στην αγορά συγκεκριμένων υπηρεσιών και προϊόντων.

Να θυμάστε πως ό,τι ανεβαίνει στο διαδίκτυο μπορεί να μείνει και να χρησιμοποιηθεί. Εσείς μπορεί να έχετε ξεχάσει τι ανεβάσετε, τα σχόλια που κάνατε ή να νομίζετε ότι το έχουν δει μόνο τα μέλη ενός group. Όμως, το δίκτυο των ανθρώπων με τους οποίους είμαστε συνδεδεμένοι μπορεί να είναι πιο μεγάλο απ’ όσο φανταζόμαστε.

Το σημαντικό και αισιόδοξο είναι ότι οι σύγχρονοι γονείς διασυνδέονται για να ενώσουν τις δυνάμεις τους με άλλους γονείς και να βρουν λύσεις για παιδιά που χρειάζονται τη βοήθειά μας.

Μέσα από το parentbook γνωρίζω συνεχώς γονείς που με βοηθούν και τους βοηθώ να ανακαλύπτουμε τη δύναμη της συλλογικότητας.

Εύη Τρούκη - parentbook.gr

 «Ο δεκαοχτάχρονος γιος λέει στον πατέρα του την Παρασκευή στις 5.30 το απόγευμα :

-«Τι θα κάνεις απόψε μπαμπά;»

Ο πατέρας απαντά: «Μμπορείς να το πάρεις».

Ο γιος λέει: «Δεν το θέλω τώρα».

Εκνευρισμένος ο πατέρας λέει απότομα «Γιατί ρώτησες;».

Ο γιος απαντά θυμωμένος «Τι σημασία έχει;».

Για τι πράγμα μιλάνε στην πραγματικότητα;

• Ο γιος ήθελε να μάθει αν ο πατέρας του σκόπευε να πάει να τον δει να παίζει μπάσκετ εκείνο το βράδυ.
• Ο γιος δεν ρώτησε τον πατέρα του κατευθείαν αυτό που ήθελα να ρωτήσει, γιατί φοβήθηκε ότι ο πατέρας θα του έλεγε όχι.
• Ο πατέρας πήρε το μήνυμα ότι ο γιος του έκανε κάποια νύξη για το αυτοκίνητο.
• Ο γιος σκέφτηκε ότι ο πατέρας τον ξεφορτωνόταν.
• Ο πατέρας σκέφτηκε ότι ο γιος του είναι αχάριστος.

Η επικοινωνία αυτή τέλειωσε και με τους δύο να είναι θυμωμένοι και ο καθένας να αισθάνεται ότι ο άλλος αδιαφορεί».

Το παραπάνω απόσπασμα από το βιβλίο της V. Satir «Πλάθοντας ανθρώπους» δείχνει πολύ καθαρά το μπέρδεμα που συμβαίνει καθημερινά στην επικοινωνία μας με τους άλλους.

Θεωρούμε την επικοινωνία αυτονόητη, αλλά πόσο καθαρά και ουσιαστικά επικοινωνούμε τελικά μέσα στην οικογένεια;

Γιατί υπάρχουν στιγμές που αισθανόμαστε ότι κανείς δε μας καταλαβαίνει ή ότι η φωνή μας δεν ακούγεται;

Υπάρχουν κάποιοι μύθοι-κάποιες ιδέες ή απόψεις που έχουμε σχηματίσει για το τι σημαίνει «επικοινωνώ»- οι οποίοι λειτουργούν ως φραγμοί κάθε φορά που στέλνουμε ή λαμβάνουμε μηνύματα από τους άλλους.

• 1ος μύθος: «Αν μ’αγαπάς πραγματικά θα πρέπει να με καταλαβαίνεις πάντα» (ακόμα και όταν δε μιλάω)

Πιστεύουμε ότι ο άλλος μας ξέρει άρα (οφείλει να) γνωρίζει ανά πάσα στιγμή τι αισθανόμαστε και τι θέλουμε. Μερικές φορές φτάνουμε στο σημείο να πιστεύουμε ότι αφού μας αγαπά θα πρέπει να θέλει αυτό που θέλουμε και εμείς. Τέτοιες πεποιθήσεις αναδύονται συχνά σε σχέσεις οικειότητας με τους σημαντικούς άλλους π.χ. μέσα σε ένα ζευγάρι.

Όμως, εγώ και ο σημαντικός άλλος (σύντροφος, παιδί, συγγενής κτλ) είμαστε δύο ξεχωριστοί άνθρωποι που ο καθένας έχει τις δικές του απόψεις, ανάγκες, κίνητρα και σκέψεις. Δεν είναι δυνατόν να περιμένω από τον άλλο να καλύπτει ΟΛΕΣ μου τις ανάγκες ή να μαντεύει ανά πάσα στιγμή αυτό που χρειάζομαι. Δεν υπάρχουν, όπως λέμε, αυτονόητα στην επικοινωνία. Είμαστε ενήλικες και είναι προσωπική μας ευθύνη να επικοινωνούμε τα «θέλω» μας. Η αυτοαποκάλυψη, το πώς δηλαδή αισθανόμαστε και τι ανάγκη έχουμε, διευκολύνεται, όταν έχουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και είμαστε σε θέση να αποκαλύψουμε στον άλλο τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, χωρίς να φοβόμαστε ότι θα μας πληγώσει ή θα μας απορρίψει.

Αντί λοιπόν μία γυναίκα που αισθάνεται ότι η συμπεριφορά του άντρα της την έχει ενοχλήσει να σιωπήσει ή να κλείσει πίσω της με θόρυβο την πόρτα της κρεβατοκάμαρας, μπορεί να μιλήσει για το πώς η ίδια αισθάνεται: «Κάθε φορά που σου μιλάω και δε με προσέχεις αισθάνομαι ότι δε με σέβεσαι και με απορρίπτεις. Μπες για μια στιγμή στη θέση μου: θα σου άρεσε να μιλάς σε κάποιον και να αισθάνεσαι ότι δε σου δίνει καμία σημασία;».

• 2ος μύθος: «Μιλάμε μόνο με τις λέξεις»

Π.χ. ένα ζευγάρι συζητά για την αγορά ενός αυτοκινήτου. Ενώ όμως φαίνεται το θέμα να είναι ουδέτερο και να προσπαθούν μαζί να καταλήξουν σε μία απόφαση, κάποια στιγμή αρχίζει να υπάρχει ένταση η οποία κλιμακώνεται και καταλήγει σε καυγά.

Κι αυτό γιατί η ανθρώπινη επικοινωνία διεξάγεται σε δύο (2) επίπεδα συγχρόνως. Το ένα είναι το λεκτικό (το περιεχόμενο της συζήτησης). Όμως εκτός από αυτά που λέμε, υπάρχουν και αυτά που αισθανόμαστε για τον εαυτό μας και τον άλλο την ώρα που επικοινωνούμε. Μπορεί να αισθανόμαστε απόρριψη, ζήλεια, φόβο κ.α. Όλα αυτά αποτυπώνονται στα μη λεκτικά μηνύματα που στέλνουμε (έκφραση του προσώπου, στάση του σώματος, βλεμματική επαφή, χειρονομίες, κινήσεις, τόνος/ένταση φωνής, σιωπή, παύσεις).

Στο επίπεδο αυτό τα μηνύματα αφορούν στο πώς ο ένας συνομιλητής βλέπει τον άλλο και πώς αισθάνεται γι’ αυτόν. Τα μηνύματα αφορούν στη σχέση των συνομιλητών («σε δέχομαι», «σε εμπιστεύομαι», «με καταπιέζεις», «δεν συμφωνώ μαζί σου»).

Η μη λεκτική επικοινωνία συμβαίνει κυρίως σε ασυνείδητο επίπεδο, αλλά επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τον τρόπο που σχετιζόμαστε με τους άλλους.

• 3ος μύθος: «Έχουμε καλή επικοινωνία, όταν συμφωνούμε και δεν συγκρουόμαστε με τον άλλο»

 Κάτι τέτοιο είναι δύσκολο, αν όχι ανέφικτο. Δεν μπορούμε να συμφωνούμε πάντα.

Στόχος σε μια περίπτωση σύγκρουσης δεν είναι να δικαιωθεί ένα από τα δύο μέλη («έχω δίκιο/έχεις άδικο), αλλά να λυθεί η σύγκρουση χωρίς κερδισμένους και ηττημένους.

Η μόνη αλήθεια είναι ότι η επικοινωνία μέσα στην οικογένεια είναι αμφίδρομη και δυναμική διαδικασία. Χτίζεται και διαμορφώνεται απ’ όλους όσους συμμετέχουν.

Μην ξεχνάτε ακόμη ότι ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς επικοινωνούν μεταξύ τους και με τα παιδιά τους, είναι ο τρόπος με τον οποίο θα επικοινωνούν και αυτά ως ενήλικες.

--------------------------------------------

Ράνια Φιλίνδρα
Ψυχολόγος-Οικογενειακή θεραπεύτρια
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Εάν επιθυμείτε να μοιραστείτε προβληματισμούς και ανησυχίες για το ρόλο σας ως γονέα και τις επιλογές σας γενικότερα ως ενήλικα, μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στο βιωματικό εργαστήριο για ενήλικες που συντονίζει η κα Φιλίνδρα. Μάθετε περισσότερα κάνοντας κλικ ΕΔΩ.

(...) Άλλωστε, είναι γνωστό ότι ονομαστά πανεπιστήμια των ΗΠΑ κινούνται, όπως πιστοποιείται από τα προγράμματα σπουδών τους, προς την κατεύθυνση του ολόπλευρα καλλιεργημένου επιστήμονα. Έτσι, μαζί με την υψηλού επιπέδου εξειδίκευση, φροντίζουν να εξασφαλίσουν για τους πτυχιούχους τους και την καλλιέργεια της κριτικής ικανότητας, καθώς και την ανάπτυξη πολιτικο-κοινωνικών και πολιτιστικών ενδιαφερόντων (βλ. π.χ. Humanities Center at Harvard· Yale University-Whitney Humanities Center). Ακριβώς το ίδιο κάνουν και ρωσικά τεχνολογικά ιδρύματα, με κύριο επιχείρημα πως είναι πλάνη να πιστεύεται ότι η ανθρωπιστική μόρφωση είναι ευθύνη των ανθρωπιστικών επιστημών (Sarkisov & Altakh, 1996). Κι αυτό το επιλέγουν, επειδή θεωρούν τις ανθρωπιστικές σπουδές όχι μόνον ως μορφωτικό ιδεώδες αλλά και ως παιδαγωγικό και κοινωνικό, που θα ενισχύσει τη δημιουργικότητα (Craft et al., 2000· Donnelly, 2004· Gibson, 2005).

(...) Αν, λοιπόν, πράγματι ο τρόπος με τον οποίο μια κοινωνία μεγαλώνει και εκπαιδεύει τα παιδιά της αποτελεί δείκτη για την ποιότητα του μέλλοντός της, τότε το αίτημα για μια φιλοσοφημένη και φιλοσοφούσα Παιδαγωγική είναι επιτακτικό. Αυτή η Νέα Παιδαγωγική δε μπορεί παρά να έχει στον πυρήνα της την ανθρωποκεντρική θεώρηση του κόσμου, που ενοποιεί τον άνθρωπο και τον συνδέει με τη φύση, και όχι την εγωιστική, που τον αποδομεί και τον τεμαχίζει. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, απαιτείται να συνδεθεί η ατζέντα της προσωπικής επιτυχίας και της κοινωνικής αποτελεσματικότητας με την ατζέντα του ανθρωπισμού (Deakin Crick, 2005). Είναι, ίσως, η μοναδική δυνατότητα, για να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία.

Υπό το πρίσμα αυτό, η λειτουργική εκπαίδευση και η επαγγελματική κατάρτιση των νέων δε μπορεί να θεωρηθούν επαρκή στοιχεία για το μέλλον. Αν τα παιδιά μας θα μείνουν εγκλωβισμένα σε προσωπικά, κοινωνικά και οικονομικά αδιέξοδα, αν θα στραφούν σε λύσεις καταστροφικές, ακολουθώντας τους κάθε ποικιλίας κάπηλους, ή αν θα αποκτήσουν την ικανότητα και τη βούληση να αγωνιστούν για τη βελτίωση και το μετασχηματισμό της κοινωνίας, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το είδος της συνείδησης που θα αναπτύξουν.

--------------------------

Αποσπάσματα από το άρθρο του Καθ. Δημήτρη Κ. Μαυροσκούφη (Καθηγητής Διδακτικής Μεθοδολογίας και Ιστορίας της Εκπαίδευσης Φιλοσοφική Σχολή Α.Π.Θ.- Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής) με τίτλο "Η κρίση ως ευκαιρία και η αξία μιας Νέας Παιδαγωγικής" 

Πηγή: ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΔΡΩΜΕΝΑ - Ηλεκτρονικό Περιοδικό του Συλλόγου Ελλήνων Κοινωνιολόγων- Παράρτημα Θεσσαλονίκης

http://www.sociologists.gr/thess/e-mag/teuxos1/index.html#/3/zoomed

Έρχεται μια στιγμή στη ζωή μας που γινόμαστε γονείς. Είναι ένα γεγονός το οποίο κάποιοι το ονειρεύτηκαν, ενώ σε άλλους ήρθε ξαφνικά και απρόσμενα. Μερικοί χρειάστηκε να προσπαθήσουν καιρό για να γίνουν γονείς άλλοι πάλι όχι. Με όποιους τρόπους και αν ήρθε ένα παιδί, το σίγουρο είναι ότι μας έβαλε σε ένα συναρπαστικό ρόλο, μας έκανε γονείς, ανοίγοντας έτσι ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή μας.

Θα ήθελα να επιμείνω λίγο παραπάνω στη λέξη «ρόλος». Ο ρόλος του γονιού είναι ένας από τους αναρίθμητους ρόλους στους οποίους μπαίνουμε κατά τη διάρκεια της ζωής. Φανταστείτε τους ρόλους σαν καπέλα που βάζουμε και βγάζουμε καθημερινά. Είμαστε «παιδιά», «αδέρφια», «εργαζόμενοι», «άνεργοι», «φίλοι», «παππούδες», «συνεργάτες» κτλ. Ζώντας μέσα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο βρισκόμαστε μέσα σε πολλαπλά πλέγματα σχέσεων καθένα από τα οποία μας καλεί να πάρουμε ένα ρόλο και να ανταποκριθούμε σε αυτόν ανάλογα με τις ισχύουσες αξίες και τα κοινωνικά πρότυπα.

Πολλές φορές όμως συμβαίνει να αφιερωνόμαστε τόσο πολύ στον ρόλο του γονιού που ξεχνάμε ότι πρόκειται για ένα μόνο από τα πολλά κομμάτια της προσωπικότητας και της ζωής μας. Καταλήγουμε έτσι «να τα δίνουμε όλα στα παιδιά, να θυσιαζόμαστε γι’αυτά» και να «ζούμε για τα παιδιά μας». Το φαινόμενο αυτό δεν συμβαίνει μόνο με τον ρόλο του γονιού. Η γνωστή ψυχοθεραπεύτρια V.Satir αναφέρει στο βιβλίο της «Πλάθοντας ανθρώπους» ότι σε μία συνεδρία η γιαγιά της οικογένειας έβαλε τα κλάματα, όταν η Satir την προσφώνησε με το όνομά της. Αργότερα διηγήθηκε ότι για χρόνια όλοι μέσα στο σπίτι την φώναζαν «γιαγιά», σαν με ένα τρόπο να είχαν ξεχάσει ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που έχει όνομα και ανάγκες.

Τι συμβαίνει όμως, όταν ένας γονιός ξεχνάει τις προσωπικές του ανάγκες που χρειάζονται και αυτές «τάισμα» και φροντίδα; Τότε υπάρχει η πιθανότητα να αρχίσει να ζει μέσα κυρίως από τη ζωή του παιδιού του. Το παιδί με ένα περίεργο τρόπο γίνεται αυτός που «τρέφει» τον γονιό με το να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες που ο ενήλικας έχει θέσει. Με άλλα λόγια καλείται να γίνει ο γονιός του γονιού του. Τον φροντίζει και του δίνει χαρά και ικανοποίηση με το να είναι όπως ο γονιός επιθυμεί.

Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος: ο γονιός που προηγουμένως έχει θυσιάσει πλευρές του εαυτού του για να «μεγαλώσει σωστά» το παιδί του, όπως συνηθίζουμε να λέμε, στηρίζεται συναισθηματικά στο παιδί που θα τον ανταμείψει για όλα όσα πέρασε. Και έτσι το παιδί που αισθάνεται υπεύθυνο και υπόλογο για τις θυσίες του γονιού απαρνείται με τη σειρά του τις δικές του επιθυμίες, για να ευχαριστήσει τον ενήλικα.

Δεν είναι τυχαίο ότι στην παγκόσμια μυθολογία υπάρχουν ιστορίες που αναφέρονται σε αυτόν ακριβώς τον τύπο σχέσης. Φτάνει να θυμηθούμε την γνωστή σε όλους μας Ιφιγένεια η οποία θυσιάστηκε από τον πατέρα της για να μπορέσουν τα καράβια των Αχαιών να ξεκινήσουν την εκστρατεία στην Τροία. Αν πάλι ανατρέξουμε στο χριστιανισμό θα συναντήσουμε τον Αβραάμ ο οποίος ήταν έτοιμος να θυσιάσει τον γιό του, Ισαάκ, μετά από εντολή του θεού.

Φυσικά οι γονείς έχουν προσδοκίες και όνειρα. Αναμφισβήτητα παλεύουν καθημερινά, για να δώσουν στα παιδιά τους τα εφόδια που θα τα εξοπλίσουν για το υπόλοιπο της ζωής τους. Είναι σημαντικό όμως να μην περιμένουν να πάρουν χαρά και ικανοποίηση μόνο μέσα από τη σχέση με τα παιδιά. Οι ενήλικες είναι υποκείμενα-ολότητες με ανάγκες, ενδιαφέροντα, σχέσεις, όνειρα στα οποία μπορούν να στρέφονται για να παίρνουν δύναμη και ενέργεια. Άλλωστε τα παιδιά αισθάνονται ασφάλεια και ηρεμία, όταν σχετίζονται με πρότυπα ανθρώπων που ζουν με νόημα τη ζωή τους.  

Κατά τη διάρκεια αεροπορικών πτήσεων η οδηγία που δίνουν οι αεροσυνοδοί στους επιβάτες που συνοδεύουν παιδιά είναι ότι σε περίπτωση ανάγκης πρώτα ο ενήλικας πρέπει να βάλει τη μάσκα οξυγόνου και μετά τα παιδιά. Πρέπει με άλλα λόγια να είναι καλά ο ενήλικας για να μπορέσει να φροντίσει επαρκώς το παιδί του.

«Και τι να κάνω; να αδιαφορήσω;» θα ρωτήσει κάποιος. Σε καμία περίπτωση δε λέμε κάτι τέτοιο. Ο κάθε γονιός έχει το δικό του στυλ που βασίζεται στις προσωπικές του αξίες και στάσεις ζωής. Από την άλλη μεριά όμως αντί να δίνουμε το μήνυμα στα παιδιά ότι η ζωή είναι γεμάτη θυσίες, μήπως θα ήταν πιο βοηθητικό να στηρίξουμε με πράξεις την ιδέα ότι την ζωή αξίζει να τη ζεις;

--------------------------------

Ράνια Φιλίνδρα
Ψυχολόγος-Οικογενειακή θεραπεύτρια
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Εάν επιθυμείτε να μοιραστείτε προβληματισμούς και ανησυχίες για το ρόλο σας ως γονέα και τις επιλογές σας γενικότερα ως ενήλικα, μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στο βιωματικό εργαστήριο για ενήλικες που συντονίζει η κα Φιλίνδρα. Μάθετε περισσότερα κάνοντας κλικ ΕΔΩ.

Τρέχουμε πίσω από τον χρόνο, πίσω από τα παιδιά και παίρνουμε μικρές ανάσες τα Σαββατοκύριακα. Όμως οι στιγμές είναι μοναδικές και η καθημερινότητα κλείνει όλα αυτά που μεθαύριο θα έχουν τα παιδιά μας σαν ανάμνηση από την παιδική τους ηλικία.

Υπάρχουν λοιπόν 8 πράγματα που αξίζει να κάνω για το παιδί μου καθημερινά, για να του χαρίσω τις καλύτερες οικογενειακές αναμνήσεις.

 (1) Διαβάστε του ΒΙΒΛΙΑ

 Φτιάξτε γωνιές με βιβλία και γωνιές για διάβασμα. Διαβάστε στα παιδιά και διαβάστε μαζί με τα παιδιά. Τα βιβλία που διαβάζουμε στα παιδιά μας και ο τρόπος που τα διαβάζουμε δεν είναι μόνο στιγμές που μοιραζόμαστε μαζί τους. Είναι ο κόσμος που τους πλάθουμε. Μιλήστε για τα βιβλία που τους αρέσουν, ζωγραφίστε με αφορμή τα βιβλία που αγαπούν.

 Είναι σημαντικό τα παιδιά μας, όταν θα έχουν μεγαλώσει, να λένε: «Οι γονείς μου πάντα μου διάβαζαν».

(2) ΑΚΟΥΣΤΕ αυτά που σας λέει

 Όταν το παιδί λέει «Θέλω να σου πω», μην ρωτήσετε «Είναι κάτι σημαντικό ή μπορείς να περιμένεις;». Αφήστε αυτό που κάνετε, χαμηλώστε ώστε να έρθετε κοντά στο ύψος του, κοιτάξτε το στα μάτια με ζεστασιά και προσοχή και πείτε «Σε ακούω». Τα μικρά παιδιά θέλουν να μοιράζονται με τους γονείς τους στιγμές, φαεινές ιδέες, εμπειρίες. Εάν δεν ακούσετε με προσοχή και γνήσιο ενδιαφέρον αυτό που σας λένε τώρα που είναι μικρά, δεν θα έρθουν να σας μιλήσουν αργότερα που θα είναι μεγάλα, γιατί για τα παιδιά πάντα αυτό που θέλουν να σας πουν είναι σημαντικό.

 Είναι σημαντικό τα παιδιά μας, όταν θα έχουν μεγαλώσει, να λένε «Οι γονείς μου πάντα με άκουγαν»

(3) Κάντε ΑΓΚΑΛΙΕΣ

 Με την αγκαλιά δείχνουμε σε κάποιον πόσο τον αγαπάμε, χωρίς να πούμε τίποτε. Η αγκαλιά δίνει αγάπη, ζεστασιά και ασφάλεια. Ακόμα καλύτερα, μη διστάζετε να λέτε εσείς στο παιδί σας «Θέλω μια αγκαλιά».

 Είναι σημαντικό τα παιδιά μας, όταν θα έχουν μεγαλώσει, να λένε «Οι γονείς μου πάντα ήξεραν πότε χρειάζομαι μια αγκαλιά».

(4) Φτιάξτε τις δικές σας ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ

 Κάθε Παρασκευή βράδυ ανοίγουμε τον μεγάλο καναπέ, καθόμαστε όλοι μαζί, μοιραζόμαστε το κουβερτάκι και απολαμβάνουμε μια ταινία. Κάθε Κυριακή πρωί βάζουμε (λίγο) δυνατά τη μουσική και χορεύουμε με τις πιτζάμες. Μετά πηγαίνουμε βόλτα στο βουνό για εξερεύνηση και αργότερα τρώμε παρέα με τους φίλους μας. Κάθε Παραμονή Πρωτοχρονιάς φτιάχνω μαζί με τα παιδιά βασιλόπιτα. Συχνά θυμάμαι τι συνήθιζα να κάνω εγώ με τους γονείς μου.

 Είναι σημαντικό τα παιδιά μας, όταν θα έχουν μεγαλώσει, να λένε «Στην οικογένειά μας πάντα κάναμε αυτό κάθε…»

 (5) Ας ΤΡΩΤΕ όλοι μαζί

 «Ελάτε να φάμε σαν οικογένεια», συνήθιζε να λέει η μητέρα μου για να μας μαζέψει γύρω από τραπέζι. Οι στιγμές γύρω από το οικογενειακό τραπέζι είναι οικογενειακές στιγμές που μοιραζόμαστε εμπειρίες, αστειευόμαστε, σχολιάζουμε την επικαιρότητα, θυμόμαστε, κάνουμε σχέδια… Μάλιστα, εάν η πιο αγαπημένη σας παιδική ανάμνηση είναι η μυρωδιά της κουζίνας από το αγαπημένο σας φαγητό, φροντίστε να δώσετε και στα παιδιά σας τη χαρά μιας τέτοιας ανάμνησης δίνοντας λίγο από τον χρόνο σας και στο μαγείρεμα.

 Είναι σημαντικό τα παιδιά μας, όταν θα έχουν μεγαλώσει, να λένε «Στην οικογένειά μας τρώγαμε όλοι μαζί».

(6) Να λέτε στο παιδί σας πόσο ΜΟΝΑΔΙΚΟ είναι για σας

  Στην ταινία «Οι Υπηρέτριες» (The Help) μία από τις πρωταγωνίστριες κάθε πρωί έλεγε στο κοριτσάκι που μεγάλωνε (και το οποίο η μητέρα του σχεδόν αγνοούσε απορροφημένη από… τον εαυτό της): «Να θυμάσαι: Είσαι μοναδική και υπέροχη». Νομίζω ότι δεν υπάρχει καλύτερο ξεκίνημα στη ζωή από μια τέτοια φράση αγάπης και αποδοχής.

Είναι σημαντικό τα παιδιά μας, όταν θα έχουν μεγαλώσει, να πιστεύουν στον εαυτό τους.

 (7) Να έχετε ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

 «Σήμερα είναι η πρόβα σου για την παράσταση; Ωωω! Το ξέχασα τελείως...» Για εμάς τους μεγάλους μπορεί μια τέτοια σκηνή να είναι απλή και αναμενόμενη μέσα στον κυκεώνα των υποχρεώσεων. Για τα παιδιά όμως μπορεί να είναι αρκετό για να πληγωθούν και να νιώσουν ότι αυτό που κάνουν δεν έχει καμιά σημασία για τους άλλους. Σημειώστε με έντονο χρώμα στο οικογενειακό ημερολόγιο (που μπορεί να είναι αναρτημένο στο ψυγείο) ΟΛΑ τα συμβάντα που αφορούν τη ζωή και τις δραστηριότητες του παιδιού σας (π.χ. πρόβες, αγώνες, προπονήσεις και φυσικά γενέθλια και γιορτή). Στολίστε το σπίτι με φωτογραφίες και αναμνηστικά από τις δραστηριότητες του παιδιού ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα ή την επίδοση. Δείξτε του ότι αυτά που ζει και κάνει είναι για όλους σημαντικά και ξεχωριστά απλώς και μόνο γιατί τα έχει επιλέξει.

 Είναι σημαντικό τα παιδιά μας, όταν θα έχουν μεγαλώσει, να λένε «Η οικογένειά μου ήταν πάντα δίπλα μου σε ό,τι κι αν έκανα».

(8) Να μιλάτε για τις ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ σας

 Έχετε παρατηρήσει ότι στα παιδιά αρέσει να τους λέτε ιστορίες από τα παιδικά σας χρόνια; «Πες μας πάλι τότε που είχες πάει με τη γιαγιά διακοπές και …» Ακόμα τρελαίνονται να τους λέτε πώς γνωρίσατε τον μπαμπά/τη μαμά, πώς ήρθαν στη ζωή σας εκείνα, για το πρώτο μεγάλο ταξίδι που κάνατε όλοι μαζί… Αυτές οι αφηγήσεις που φαίνονται τόσο απλές και ασήμαντες είναι ο βασικός τρόπος με τον οποίο τα παιδιά προσεγγίζουν την έννοια του παρελθόντος και κατανοούν τον εαυτό τους μέσα στο οικογενειακό παρελθόν.

Είναι σημαντικό τα παιδιά μας, όταν θα έχουν μεγαλώσει, να ξέρουν να θυμούνται.

 Εύη Τρούκη - parentbook.gr