Η καλλιέργεια της δεξιότητας του παιδιού να διαχειρίζεται σωστά το χρόνο του ξεκινά από την προσχολική ηλικία ήδη και συνδέεται άμεσα με την αυτοπειθαρχία και την αυτορρύθμιση του παιδιού, στοιχεία απαραίτητα για να μπορεί να ανταποκριθεί αργότερα στις σχολικές απαιτήσεις.
Να θυμάστε ότι τα βασικά στοιχεία που αντιστρατεύονται ένα τέτοιο μάθημα ζωής για το παιδί μας είναι δύο (2):
- Η δική μας κακή σχέση με την οργάνωση και το χρόνο (π.χ. σημειώνουμε τις υποχρεώσεις μας μόνο στο μυαλό μας (;), τρέχουμε τελευταία στιγμή για να προλάβουμε το ραντεβού μας, δεν οργανώνουμε τα φυλλάδια/ενημερώσεις που μας στέλνουν από το σχολείο με αποτέλεσμα να μας ‘ξεφεύγουν’ πράγματα)
- Η δική μας υπερβολική τάση να έχουμε τον έλεγχο και να σκεφτόμαστε για το παιδί πριν από το παιδί και ενίοτε …χωρίς το παιδί (π.χ. του λέμε ‘τώρα κάνε αυτό’, ‘τώρα ξεκίνα το άλλο’ και δεν βοηθάμε το παιδί να σκεφθεί μόνο του τι πρέπει να κάνει/πότε/με ποια σειρά).
Στις μικρές ηλικίες ξεκινήστε από τις ρουτίνες και στη συνέχεια μάθετε στο παιδί να παρακολουθεί το εβδομαδιαίο ημερολόγιο και εξηγήστε του βασικές έννοιες «χρόνου». Συγκεκριμένα:
(Α) Ρουτίνες
Οι μικρές ρουτίνες είναι η πρώτη άσκηση με την οποία το παιδί μπορεί να μάθει να «εκτελεί μικρές αποστολές με συγκεκριμένη σειρά ώστε να πετύχει κάτι γενικότερο». Π.χ.:
- Ρουτίνα ύπνου: 1) τουαλέτα, 2) δόντια, 3) πιτζάμες, 4) πάω στο κρεβάτι
- Ρουτίνα επιστροφής στο σπίτι από παιδικό σταθμό ή βόλτα: 1) βγάζω παπούτσια και τα τοποθετώ δίπλα-δίπλα σε συγκεκριμένο σημείο, 2) πλένω χέρια.
Μικρές συμβουλές:
- Φτιάξτε μαζί με το παιδί πινακάκια με απλές ρουτίνες και βάλτε το παιδί να τσεκάρει κάθε φορά μόνο του το βήμα της ρουτίνας που μόλις ολοκλήρωσε.
- Για να αρχίσει το παιδί ν’ αποκτά αίσθηση του χρόνου και για να αντιληφθεί ότι καθετί που αναλαμβάνει να κάνει, πρέπει να ολοκληρώνεται και να μη μένει στη μέση, αξιοποιείστε τα CD με τραγουδάκια: ο χρόνος που διαρκεί κάθε τραγουδάκι μπορεί να είναι το χρονικό περιθώριο που έχει το παιδί για να ολοκληρώσει ένα κομμάτι από τη ρουτίνα ή μια άλλη αποστολή (π.χ. να μαζέψει τα παιχνίδια που αράδιασε στο χαλί του σαλονιού).
Ακόμη και αν τέτοιες ρουτίνες σας φαίνονται απλές έως περιττές (γιατί το παιδί μεγαλώνοντας θα τα κάνει όλα αυτά), να έχετε υπόψη ότι αυτά τα φαινομενικώς απλά πράγματα διδάσκουν το παιδί από μικρό την αυτο-οργάνωση και αυτονομία.
Δείτε αναλυτικότερες συμβουλές για το θέμα της ρουτίνας στην ενότητα «Ρουτίνες: τι, γιατί και πώς» πατώντας στο μενού Οικογένεια/Επικοινωνία γονέα-παιδιού
(Β) Το εβδομαδιαίο πρόγραμμα της οικογένειας
Δεδομένου ότι πλέον τα παιδιά από μικρά αποκτούν εξωσχολικές δραστηριότητες είναι καλό από την ηλικία των 5 ετών να βοηθάτε το παιδί να ξέρει τι μέρα είναι και να γνωρίζει τι έχει να κάνει. Αξιοποιείστε λοιπόν τα μεγάλα ημερολόγια τοίχου:
- Όσο το παιδί δεν γνωρίζει να διαβάζει μπορείτε με αυτοκολλητάκια ή εικόνες να ‘σημειώνετε’ πάνω στο ημερολόγιο υποχρεώσεις του παιδιού αλλά και άλλων μελών της οικογένειας. Επίσης, αξιοποιείστε τα μαγνητάκια για να δηλώνετε πάνω στο ημερολόγιο τι μέρα είναι.
- Μπορείτε λοιπόν καθημερινά στο πρωινό να ξεκινάτε τη μέρα σας ‘διαβάζοντας’ μαζί με το παιδί το πρόγραμμα της οικογένειας.
(Γ) Να μιλάτε στα παιδιά για την έννοια του χρόνου:
- Αξιοποιείστε ένα ημερολόγιο τοίχου, για να εξηγήσετε στο παιδί πώς χωρίζουμε το έτος σε εποχές και μήνες.
- Κατ’ ανάλογο τρόπο μιλήστε στο παιδί για τη χρησιμότητα του ρολογιού και εξηγήστε του πώς κάθε φορά υπολογίζετε το χρόνο που χρειάζεστε για να πάτε έγκαιρα κάπου, για να ετοιμάσετε το πρωινό κλπ. Χρονομετρήστε πράγματα που κάνετε μαζί με το παιδί και παίξτε μαζί του το «Θυμάσαι πόση ώρα μας παίρνει να κάνεις μπάνιο και να πλύνεις τα δόντια σου;»
Συμβουλή:
- Να ζητάτε από το παιδί να μην αφήνει πράγματα στη μέση. Π.χ. Όταν το παιδί ξεκινάει να ντυθεί, βάζει το ένα παπούτσι και θυμάται εκείνη τη στιγμή να σηκωθεί να ψάξει για ένα παιχνίδι. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να πούμε στο παιδί «Δεν αφήνουμε στη μέση αυτό που κάνουμε. Πρώτα τελειώνεις αυτό που άρχισες και μετά αρχίζεις να κάνεις κάτι άλλο».
- Για να εξηγήσετε την έννοια του χρόνου στα μικρά παιδιά διαβάστε και τις προτάσεις μας στην ενότητα "Πώς να μάθετε στο παιδί να περιμένει"
E.T. © parentbook
