Ο «σχολικός εκφοβισμός» τείνει να απασχολεί πολλά σχολεία, παιδιά και οικογένειες. Πώς μπορούμε να αντιληφθούμε ότι το παιδί μας είναι δέκτης πράξεων «σχολικού εκφοβισμού»;
Δείτε στοιχεία-αντιδράσεις που μπορεί να χρησιμεύσουν ως «σημάδια», για να διερευνήσετε αν και τι συμβαίνει στη ζωή του παιδιού στο σχολείο.
1. Μελανιές, χτυπήματα, γρατζουνιές. Το παιδί επιστρέφεις σπίτι του με χτυπήματα στο πρόσωπο ή στο σώμα. Διατηρήστε την ψυχραιμία σας και δώστε στο παιδί χρόνο να ηρεμήσει, να ανακουφιστεί από τυχόν πόνους. Κατόπιν συζητείστε ήρεμα για το τι συνέβη και εκτιμείστε πόσο λογικές και αληθοφανείς είναι οι εξηγήσεις που σας δίνει.
2. Συνεχείς φθορές και απώλειες. Το παιδί επιστρέφει σπίτι του με σκισμένα ρούχα ή τσαλαπατημένα και κατεστραμμένα πράγματα, ενώ τις περισσότερες φορές έρχεται με λιγότερα πράγματα από αυτά που πήρε μαζί του. Όταν το ρωτάτε «γιατί», δυσκολεύεται ή αποφεύγει να απαντήσει.
3. Οι συναναστροφές του με άλλα παιδιά είναι ελάχιστες μέχρι και ανύπαρκτες. Σαφώς δεν αισθάνονται όλα τα παιδιά την ανάγκη να κάνουν παρέα με όλα τα παιδιά της τάξης τους, αλλά η απουσία φιλικών σχέσεων μέσα στο σχολείο, υποδηλώνει μια ‘κοινωνική δυσλειτουργία’ που ούτως ή άλλως καλό είναι οι γονείς σε συνεργασία με το δάσκαλο να διερευνήσουν περαιτέρω. Σε σχέση με το «σχολικό εκφοβισμό» το να μην έχει ένα παιδί φίλους το καθιστά πιο ευάλωτο.
4. Το παιδί είναι κακόκεφο και δείχνει αφηρημένο. Του μιλάτε και εκείνο φαίνεται να σκέφτεται κάτι άλλο. Δείχνει ανακουφισμένο και πιο χαλαρό, όταν κυκλοφορεί μαζί σας, ενώ δυσανασχετεί, όταν πρέπει να βγει μόνο του από το σπίτι και αποφεύγει να κυκλοφορήσει, ακόμα και αν του προτείνετε π.χ. να κάνει βόλτα με το ποδήλατό του. Προσέξτε επίσης τον ύπνο του παιδιού. Τυχόν διαταραγμένος ύπνος και εφιάλτες μπορεί να υποδηλώνουν ότι το παιδί στρεσάρεται και έχει τραυματιστεί η αυτοπεποίθησή του.
5. Η συμπεριφορά του παιδιού στο δρόμο «προς» και «από» το σχολείο δεν είναι χαλαρή και μοιάζει μάλλον να είναι πηγή άγχους. Ειδικότερα παρατηρήστε εάν το παιδί κοιτά με αγωνία να δει ποιοι είναι κοντά του ή προτιμά να κάνει κύκλο αντί να ακολουθήσει την πιο κοντινή και αναμενόμενη διαδρομή ή προτιμά να πάει με τα πόδια παρά να χρησιμοποιήσει το λεωφορείο. Παρατηρήστε τι πρακτικές ακολουθεί το παιδί, μιλήστε με ανθρώπους που συναντά στη διαδρομή και μάθετε τι συμβαίνει.
Συμβουλές:
- Ο καλύτερος τρόπος για να καταλαβαίνουμε τι συμβαίνει στη ζωή των παιδιών μας και ειδικότερα στη σχολική τους ζωή είναι να έχουμε εδραιώσει από νωρίς μια σχέση εμπιστοσύνης και ουσιαστικής επικοινωνίας με το παιδί μας. Γι’ αυτό είναι σημαντικό, όταν τα παιδιά μάς μιλούν να τα ακούμε με προσοχή και να δείχνουμε κατανόηση και αποδοχή.
- Εάν ο λόγος για τον οποίο το παιδί δεν μιλά για αυτό που συμβαίνει είναι γιατί απλώς προσπαθεί να το αντιμετωπίσει μόνο του και μάλιστα έχει βρει και τρόπους να αποφεύγει τις «ενοχλήσεις», είναι εν μέρει θετικό, υπό την έννοια ότι είναι ορθό να προσπαθεί να βρει τρόπους να προφυλάξει τον εαυτό του. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να του εξηγήσετε ότι σε πρώτη φάση πολύ καλά κάνει και ενεργεί με αυτό το σκεπτικό. Όμως, επειδή μπορεί η κατάσταση να γίνει πιο σοβαρή και να παρεμποδίζει το παιδί από το να κάνει πράγματα που θέλει (π.χ. να πάει για ποδήλατο με τους φίλους του), καλό είναι να επιχειρήσετε να το συζητήσετε μαζί του αναλυτικά και να ζητήσετε τη βοήθεια του σχολείου. Διαφορετικά μια παρατεταμένη τέτοια κατάσταση μπορεί να έχει συνέπειες όχι μόνο για τη σωματική του ακεραιότητα, αλλά και για την αυτοπεποίθηση και τη σχολική του πρόοδο.
- Κάντε κλικ ΕΔΩ και δείτε ένα φυλλάδιο της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας Παιδιού και Εφήβου που απευθύνεται σε γονείς και δίνει απλές και ουσιαστικές απαντήσεις στα ερωτήματα "Τι είναι ο σχολικός εκφοβισμός;", "Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;"
- Κάντε κλικ ΕΔΩ και δείτε ένα αρχείο προέρχεται από σχολεία του εξωτερικού (εκτυπωμένο Service Ontario Publications) και πιστεύουμε ότι αξίζει να ρίξετε μια ματιά στο τι προτείνει στους γονείς και τι πολιτικές ακολουθούν τα σχολεία στο Οντάριο.
