Θα μεταφέρω εδώ μια εμπειρία από κάποιον γνωστό μου εκπαιδευτικό: στο Γυμνάσιο που υπηρετεί, τη σχολική χρονιά που μας πέρασε είχε δύο παιδιά μιας οικογένειας, το ένα στην Α΄ και το άλλο στη Γ΄.
Το παιδί στη Γ΄ το ήξερε και από προηγούμενες χρονιές, τις δυνατότητές του, τη συμμετοχή του στο μάθημα. Καλός μαθητής, αλλά όχι άριστος. Στο μάθημά του περιέργως, τελευταία χρονιά στο σχολείο, το παιδί επιδείκνυε παροιμιώδη αδιαφορία. Σε σημείο που, την ώρα του μαθήματος, έκανε τις ασκήσεις άλλων μαθημάτων. Αλλά και η προφορική συμμετοχή ήταν από ελάχιστη έως ανύπαρκτη. Ήξερε όμως ο καθηγητής ότι πρόκειται για ένα παιδί έξυπνο, με αρκετά καλές βάσεις. Παρ' όλα αυτά, επειδή δεν είναι ο τύπος του διδάσκοντα που θεωρεί ότι το μάθημά του είναι το πιο σημαντικό στο πρόγραμμα σπουδών, δεν πίεζε το παιδί να συμμετέχει οπωσδήποτε και σεβόταν την επιλογή του. Στο διαγώνισμα τριμήνου ο μαθητής έτυχε να γράψει άριστα. Στο τέλος του τριμήνου όμως ο καθηγητής, συνυπολογίζοντας τον βαθμό από τις προφορικές απαντήσεις, το διαγώνισμα τριμήνου και τη γενικότερη συμμετοχή στο μάθημα, έβαλε στον μαθητή μικρότερο βαθμό από αυτόν που έγραψε στο διαγώνισμα, αυτόν που θεωρούσε ότι άξιζε πργματικά... και κάτι παραπάνω.
Το παιδί της Α΄ τάξης έτυχε να έχει τον ίδιο καθηγητή σε κάποιο μάθημα. Ο διδάσκων δεν ήξερε την προηγούμενη επίδοσή του. Είχε ακούσει ότι ήταν καλός μαθητής, αλλά άλλο η φήμη και άλλο η πραγματική εικόνα. Το παιδί έγραψε μέτρια στο διαγώνισμα Α΄ τριμήνου. Και στις απαντήσεις του φαινόταν ότι ακόμα δεν είχε μπει στη λογική των μαθημάτων του Γυμνασίου. Όχι ότι δεν διάβαζε. Αλλά δεν ήταν και άριστο στην επίδοσή του. Στο τέλος του τριμήνου, ο διδάσκων, συνυπολογίζοντας όλα αυτά και συγκρίνοντας τον μαθητή με τους υπολοίπους όλων των τμημάτων της τάξης, ήταν κάπως συντηρητικός στον βαθμό του.
Μέχρι εδώ καλά. Το άσχημο ήταν όταν ήρθε η ώρα να δοθούν οι βαθμοί τριμήνου σε γονείς και μαθητές: κατέφθασε η μαμά με τα δύο παιδιά και... άφησε τα παιδιά να εκφράσουν στον διδάσκοντα τα παράπονά τους γιατί τους έβαλε τέτοιους βαθμούς. Φυσικά ο καθηγητής προσπάθησε να εξηγήσει ότι δεν είχε κάτι προσωπικό με τα παιδιά ούτε με τη συγκεκριμένη οικογένεια (το αντίθετο θα έλεγα) και προσπάθησε να εξηγήσει το σκεπτικό, με το οποίο αξιολόγησε τους μαθητές.
Το χειρότερο ήταν τις επόμενες μέρες: τα παιδιά δεν μιλούσαν στον καθηγητή. Ούτε τον καλημέριζαν στα διαλείμματα ούτε του απαντούσαν όταν έκανε ερωτήσεις μέσα στο μάθημα. Μάλιστα μού μετέφερε ειδικά για τον μαθητή της Α΄ ότι, κάποια στιγμή που τον ρώτησε σε σχέση με το μάθημα της ημέρας, ο μαθητής είπε «δεν θέλω να απαντήσω»!
Το θέμα της (σωστής) αξιολόγησης των εκπαιδευτικών είναι ένα μεγάλο θέμα και φυσικά δεν με βρίσκει αντίθετο.
Πριν φτάσουμε όμως στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, μήπως θα έπρεπε ως γονείς να αξιολογήσουμε τη διαπαιδαγώγηση που δίνουμε από το σπίτι στα παιδιά μας;
Σίγουρα δεν είναι καιροί να τιμωρούμε σκληρά και να ταλαιπωρούμε τα παιδιά μας. Ποιος θα το πρότεινε άλλωστε αυτό στην εποχή μας;
Αλλά μήπως πρέπει τουλάχιστον να τους καλλιεργούμε τον σεβασμό προς τους άλλους, και πρώτα απ' όλους στους δασκάλους τους;
Ποιος θα νοιαστεί για το καλό των παιδιών μου, περισσότερο από εμένα και τους δασκάλους του; Και ξέρω πολλούς δασκάλους/καθηγητές που θα νοιάζονταν περισσότερο για τα δικά μου παιδιά ακόμα και από μένα. Αυτούς τους ανθρώπους, δεν είναι καλό να μάθω το παιδί μου να τους σέβεται;
Αν μάθει να σέβεται αυτούς, που του μεταδίδουν γνώσεις, που διαπλάθουν τον χαρακτήρα του, που το διαπαιδαγωγούν, θα μάθει να σέβεται καλύτερα κι εμένα, θα μάθει να σέβεται καλύτερα τους συμμαθητές του, τους συνανθρώπους του, τελικά τον ίδιο του τον εαυτό.
Πώς θέλουμε μια καλύτερη κοινωνία, αν δεν βασίσουμε την αγωγή των παιδιών μας στον σεβασμό;
Μήπως μεγάλη ευθύνη για τη βαθμοθηρία των παιδιών έχουμε εμείς οι ίδιοι;
Τι είναι καλύτερο να έχουμε; Παιδιά αριστούχους ή παιδιά που να σέβονται τους γύρω τους, που έχουν ήθος και αρχές σταθερές;
Γ.Α.