Πολλοί σύγχρονοι γονείς αναρωτιούνται ποια μπορεί να είναι η σχέση του παιδιού τους με την κλασική μουσική αλλά και ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος της κλασικής μουσικής στη σύγχρονη κοινωνία.
Την ίδια στιγμή όλο και περισσότεροι νέοι - κυρίως- άνθρωποι στρέφονται στη μουσική, σε μια προσπάθεια να προσδιοριστούν πνευματικά. Πρόκειται προφανώς για μια εσωτερική αναζήτηση. Η διάθεση για πνευματική ενέργεια, ευεξία και πληρότητα φαίνεται να ωθούν τα νέα παιδιά στην μουσική. Γι' αυτό ίσως πρέπει γονείς και εκπαιδευτικοί να αναζητήσουμε σοβαρές ιδέες για μια καλύτερη προσέγγιση της κλασική μουσικής.
Το ερώτημα βέβαια είναι ποιος θα μπορούσε να είναι ο ρόλος της μουσικής σε μια κοινωνία που περνά πολλές δυσκολίες και πως θα μπορούσε η μουσική να προσελκύσει και άλλους ανθρώπους.
Η οικονομική αστάθεια, οι κοινωνικές εξελίξεις, οι μεταβαλλόμενες συνθήκες ζωής αλλά και οι τεχνολογικές πρόοδοι δημιουργούν ένα αίσθημα ανασφάλειας επειδή ακριβώς απομακρύνουν τον άνθρωπο από τον εσωτερικό του κόσμο. Η μουσική του προσφέρει διέξοδο και βοηθά στο εσωτερικό προσανατολισμό.
Η μουσική από τη μια αποτελεί έκφραση του πολιτισμού μας και απ’τήν άλλη είναι βασικό στοιχείο της πνευματικής και συναισθηματικής ζωής του ανθρώπου γι’αυτό ακριβώς το λόγο μπορεί να αποτελέσει το μέσο και να αποβεί μια διαδικασία μέσα από την οποία το παιδί, ο έφηβος και ο ενήλικος ακόμη μπορεί να αναζητήσει το εσωτερικό του περιβάλλον, να κατανοήσει το εξωτερικό και να συμφιλιωθεί και με τα δύο.
Ο μουσικός τρόπος αίσθησης και σκέψης έχει καθαρότητα, σταθερότητα και βάθος. Βοηθά τον άνθρωπο να αντιλαμβάνεται με περισσότερους τρόπους, να αισθάνεται πιο βαθειά , να ονειρεύεται, να ελπίζει.
Η επίδραση της μουσικής στη κοινωνία φαίνεται ότι είναι μικρή, της κλασικής μουσικής ακόμα μικρότερη, η παρουσία της ωστόσο και ο ρόλος της στην εκπαίδευση είναι βασικός. Η λειτουργία που επιτελεί διαχρονικά και η σημασία της για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου είναι αναμφισβήτητες.
Η μουσική εκπαίδευση δεν είναι -σε καμία περίπτωση- πολυτέλεια ούτε χαρακτηριστικό καλλιέργειας. Η κλασική μουσική έχει την δυνατότητα να απευθύνεται ακόμη και σήμερα στη σύγχρονη κοινωνία και ιδιαίτερα στους νέους. Η προσέγγιση της θα πρέπει να γίνεται με τέτοιους τρόπους ώστε να μην καθίσταται τέχνη για λίγους. Θα πρέπει να υπάρξει –και η αλήθεια είναι πως υπάρχει ήδη σε μεγάλο βαθμό- έμπρακτο ενδιαφέρον να αποκτήσουν πρόσβαση στην κλασική μουσική όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι (νέοι, ομάδες μη προνομιούχες).
Οι σύγχρονοι τρόποι σχεδιασμού συναυλιών που θα ανανέωναν το ενδιαφέρον του ήδη υπάρχοντος κοινού και θα δημιουργούσαν καινούργιο- η καλλιέργεια των ακροατών, η δυνατότητα μουσικής εκπαίδευσης σε όλους και η προβολή της κλασικής μουσικής από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας αποτελούν –σίγουρα- τρόπους που θα βοηθούσαν στην καλύτερη προσέγγιση της μουσικής.
Μουσική παντού σε αίθουσες συναυλιών, αλλά και σε εργοστάσια, μουσεία, πολυκαταστήματα, παιδικές χαρές κ.λπ. Μουσική και λογοτεχνία, ποίηση, φωτογραφία, κινηματογράφο. Μουσική για όλους ανεξάρτητα από τις οικονομικές τους δυνατότητες. Μουσική καλλιέργεια των ακροατών πριν την ακρόαση, εξοικείωση με το μουσικό έργο πριν την παρακολούθηση της συναυλίας. Για τα παιδιά προετοιμασία από το σχολείο ή το μουσικό ίδρυμα που φοιτούν, με ποικιλία δραστηριοτήτων και μουσικών παιχνιδιών που θα δημιουργήσουν ένα γόνιμο έδαφος για ευχαρίστηση της ακρόασης.
Η κλασική μουσική καλείται να επιβιώσει ανάμεσα σε πολλές, διαφορετικές ψυχαγωγικές εμπειρίες, παράλληλα με την εξέλιξη της τεχνολογίας και τη ραγδαία μεταμόρφωση του περιβάλλοντος.
Χρειάζεται να προβληθεί περισσότερο,να γίνει γνωστή σε μέρη που δεν έχουν πρόσβαση σ’αυτήν, να αγκαλιάσει όλα τα παιδιά –και όχι μόνο αυτά που έχουν τη δυνατότητα- να αποβεί πνευματικό και συναισθηματικό καταφύγιο για όσους το έχουν ανάγκη, και να αποτελέσει πνευματική και συναισθηματική αναζήτηση για όλους. Η σημασία της για τη ζωή του ανθρώπου –σε όλες τις ηλικίες- σαν αναγκαίο μέσο ψυχικής έκφρασης και επικοινωνίας σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο είναι μεγάλη.
Κατερίνα Παπαδάκου
Καθηγήτρια πιάνου και ανώτερων θεωρητικών της μουσικής, ιδρύτρια της ομάδας musicArte
