Το Ήθελα μόνο να χωρέσω είναι ένα μυθιστόρημα για εφήβους (εκδόσεις Πατάκη).
Το υπογράφει η Στέλλα Κάσδαγλη (δημοσιογράφος & συγγραφέας).
Το parentbook είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει μαζί της την Κυριακή 1/12/13, στο τέλος μιας βδομάδας που ήταν για εκείνη φορτωμένη μεν (είχει μεσολαβήσει και η παρουσίαση του βιβλίου) αλλά γεμάτη από θετικά συναισθήματα.
Με αφορμή το βιβλίο συζητήσαμε μαζί της για την εφηβεία, την ψυχογενή ανορεξία και το ρόλο των γονέων...
------------------------------------
Parentbook: Το βιβλίο σου «Ήθελα Μόνο να Χωρέσω» αγγίζει θέματα που αφορούν εφήβους. Η σχέση του εφήβου με τον εαυτό του, με το σώμα τους, με τους άλλους. Τι σε έκανε να θέλεις να αφουγκραστείς και να προσεγγίσεις αυτές τις ανησυχίες των εφήβων;
Στέλλα Κάσδαγλη: Είναι σίγουρα εμπειρίες που είχα κι εγώ ως έφηβη. Ειδικά η εμπειρία της ψυχογενούς ανορεξίας είναι ένα θέμα που με αγγίζει πάρα πολύ, επειδή υπήρξα κι εγώ ανορεκτική από τα 15 μου μέχρι τα 17 και ήθελα πάρα πολύ να μοιραστώ ένα κομμάτι αυτής της εμπειρίας με άλλους είτε έφηβοι είναι είτε οι γονείς τους είτε οι άνθρωποι που τους αγαπάνε, γιατί θεωρώ ότι όσο πιο ανοιχτά μιλάς γι’ αυτά τα πράγματα τόσο πιο κοντά βρίσκεσαι στη λύση, στην αντιμετώπισή τους.
Parentbook: Νομίζω ότι είναι βασικό αυτό που λες. Δηλαδή ότι για να ξεπεράσει κανείς μία τέτοια παγίδα στην οποία έχει πέσει, πρέπει κατ’ αρχή να μιλήσει.
Στέλλα Κάσδαγλη: Ναι. Βασικά το πρώτο βήμα είναι βέβαια να συνειδητοποιήσει ότι χρειάζεται βοήθεια κι από κει και πέρα είναι όλα πιο εύκολα. Είναι πιο εύκολο να μιλήσει, να ζητήσει βοήθεια και να τη βρει κιόλας. Αλλά δυστυχώς στις διατροφικές διαταραχές, στη νευρική ανορεξία κυρίως, είναι πάρα πολύ δύσκολο για έναν έφηβο που πάσχει να συνειδητοποιήσει ότι όντως χρειάζεται βοήθεια. Υπάρχει μια πολύ αμυντική στάση και η ασθένεια λειτουργεί ως ασφάλεια για το παιδί. Αισθάνεται ότι τη χρειάζεται, οπότε δεν είναι καθόλου πρόθυμο να βγει από αυτό, δεν είναι καθόλου πρόθυμο να ζητήσει βοήθεια, οπότε τότε το στοίχημα είναι να καταλάβει ότι μπορεί να ζήσει κι αλλιώς, μπορεί να ζήσει πιο ανάλαφρα, πιο χαρούμενα, με λιγότερο άγχος και φόβο.
Parentbook: Στο parentbook γράφουμε συχνά ότι οι έφηβοι χρειάζονται τους γονείς τους περισσότερο απ΄ όσο πιστεύουμε, απλώς τους χρειάζονται με διαφορετικό τρόπο σε σχέση με την παιδική τους ηλικία και το εκφράζουν με διαφορετικό τρόπο. Το βιβλίο σου «Ήθελα μόνο να χωρέσω είναι ένα μυθιστόρημα για εφήβους. Νομίζεις όμως ότι είναι χρήσιμο και για τους γονείς; Πρέπει να το διαβάσουν και γονείς, γιατί θα τους βοηθήσει να καταλάβουν καλύτερα τους έφηβους;
Στέλλα Κάσδαγλη: Για μένα ναι, είναι πολύ χρήσιμο. Μέσα στο βιβλίο υπάρχουν και αποσπάσματα από τις διηγήσεις των γονιών που βιώνουν την κατάσταση της νευρικής ανορεξίας στο σπίτι, οπότε υπάρχει και η πλευρά των γονιών και η πλευρά του παιδιού και νομίζω ότι είναι χρήσιμο να το διαβάσει ακόμα κι ένας γονιός που ξέρει ότι δεν τον αγγίζει καθόλου το θέμα αυτή τη στιγμή. Νομίζω δηλαδή ότι είναι ένας τρόπος να δούμε τα παιδιά διαφορετικά και να μιλήσουμε μαζί τους διαφορετικά.
Parentbook: Είσαι Διευθύντρια σύνταξης στο περιοδικό Cosmopolitan. Μήπως εκτός από τα δικά σου βιώματα υπήρξαν ιστορίες και μηνύματα από αναγνώστριες που σ’ έκαναν να σκεφτείς ότι οι διατροφικές διαταραχές είναι κάτι για το οποίο πρέπει να μιλήσει κάποιος και ειδικά κάποιος ο οποίος το έχει βιώσει;
Στέλλα Κάσδαγλη: Και μέσα από το Cosmopolitan αλλά και γύρω μου το βλέπω. Δηλαδή όταν τύχει να δω ένα κορίτσι, που είναι εμφανές για μένα που ξέρω κάτι περισσότερο, που βλέπω κάτι περισσότερο, ότι πάσχει από ψυχογενή ανορεξία είναι πολύ έντονη η παρόρμησή μου, σκέφτομαι πάντα πόσο πιο εύκολο θα ήταν αν μιλούσαμε ανοιχτά για αυτά τα πράγματα. Να μην είναι ταμπού, να υπάρχει γνώση, να μην υπάρχουν μύθοι, γιατί υπάρχουν πάρα πολλοί μύθοι γύρω από την ψυχογενή ανορεξία, ότι φταίνε τα μοντέλα.. Υπάρχουν πολλά πράγματα που μας εμποδίζουν να δούμε την κατάσταση όπως ακριβώς είναι και να την αντιμετωπίσουμε.
Parentbook: Πράγματι σκέφτομαι ότι η πρώτη ερμηνεία που θα έδινα είναι τα λάθος πρότυπα που προβάλλονται από τα ΜΜΕ.
Στέλλα Κάσδαγλη: Ευτυχώς ή δυστυχώς αυτό είναι ένα πολύ μικρό κομμάτι της ιστορίας, δηλαδή για να φτάσει ένα παιδί να πέσει στην παγίδα της ψυχογενούς ανορεξίας, δεν φτάνουν τα μοντέλα. Μπορεί να μας αγχώνουν και να μας βάζουν σε μια διαδικασία να σκεφτόμαστε πώς μπορούμε να είμαστε πιο ωραίοι, πιο αδύνατοι, πιο, πιο, πιο… Αλλά για να φτάσει ένα παιδί σε αυτό το σημείο, πρέπει να υπάρχει ένα πολύ πιο σύνθετο ψυχολογικό υπόβαθρο από πίσω, που έχει να κάνει με την οικογένεια, με τα βιώματα της παιδικής ηλικίας, πολλές φορές και με κληρονομικά θέματα Δεν είναι τόσο απλό όσο το παρουσιάζουμε καμιά φορά. Μπορεί ένα μοντέλο να σε κάνει να κάνεις μια πολύ αυστηρή δίαιτα που δεν τη χρειάζεσαι, αλλά η ψυχογενής ανορεξία είναι ένα πολύ πιο σοβαρό θέμα.
Parentbook: Παρά τη σοβαρότητά του το θέμα της ψυχογενούς ανορεξίας, με τη σωστή βοήθεια, μπορεί να γίνει παρελθόν για πάντα;
Στέλλα Κάσδαγλη: Δεν μπορεί να γίνει παρελθόν. Εννοείται ότι οι διατροφικές διαταραχές δεν είναι μια γρίπη που παίρνεις ένα φάρμακο και σου περνάει. Είναι μια ιστορία με την οποία με διάφορους τρόπους παλεύεις για πάρα πολλά χρόνια. Πολλοί άνθρωποι παλεύουν και σε όλη τους τη ζωή. Αλλά το θέμα είναι πρώτον να είσαι υγιής, δεύτερον να συνειδητοποιήσεις ότι υπάρχει ένας καλύτερος τρόπος να ζεις, ότι υπάρχουν άλλες προτεραιότητες στη ζωή σου από το να είσαι αδύνατος, να μην τρως ή ο,τιδήποτε άλλο και να μάθεις ν’ αναγνωρίζεις τα σημάδια, να μάθεις… να ξέρεις τον εαυτό σου και πώς αντιδρά και τι είναι αυτό που σε στρεσάρει. Γιατί οι διατροφικές διαταραχές και ειδικά η ανορεξία είναι ένας μηχανισμός αντιμετώπισης των προβλημάτων. Είναι ένας τρόπος που βρίσκει κάποιος να προφυλαχτεί από προβλήματα. Είναι πολύ σημαντικό να μάθεις να αναγνωρίζεις ποια είναι τα προβλήματα τα πραγματικά και τι σε κάνει να αντιδράς έτσι και τι μπορείς να κάνεις, όταν αντιδράς έτσι.
Parentbook: Εάν έχω σωστή εικόνα, η ψυχογενής ανορεξία είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα κορίτσια συνήθως.
Στέλλα Κάσδαγλη: Ναι, αν και όχι αποκλειστικά.
Parentbook: Επειδή είσαι και μητέρα ενός μικρού κοριτσιού κι επειδή είμαι κι εγώ μητέρα κοριτσιών, υπάρχει κάτι που θα μου έλεγες ‘Αυτό πρόσεξέ το, αυτή τη σχέση του παιδιού με το φαγητό’, κάποια λάθος κίνηση που θα οδηγούσε το παιδί σε λάθος συμπεράσματα ή κάτι που θα έπρεπε να δω έγκαιρα και καλό είναι να το παρατηρήσω νωρίς, να μη μου ξεφύγει.
Στέλλα Κάσδαγλη: Αυτό που έχω καταλάβει είναι ότι αυτό που πρέπει να παρατηρούμε είναι ο εαυτός μας. Τα παιδιά από εμάς μαθαίνουν και συνήθως μαθαίνουν όχι όταν πάμε εμείς να τους μάθουμε κάτι. Μαθαίνουν παρατηρώντας μας, ακόμα κι όταν εμείς πιστεύουμε ότι δεν βλέπουν, δεν καταλαβαίνουν ή ο,τιδήποτε άλλο. Οπότε το πρώτο πράγμα που λέω στον εαυτό μου, όχι να συμβουλεύσω τους άλλους, είναι να κοιτάξω εγώ τη σχέση μου με το σώμα μου και το φαγητό. Κι αυτό είναι που πάντα δουλεύω, γιατί θέλω να του δώσω όσο πιο υγιή πρότυπα μπορώ. Από κει και πέρα αυτό που προσπαθώ να κάνω πολύ συνειδητά είναι να μάθω τη Στεφανία, την κόρη μου, ότι το σώμα μας είναι για να μας δίνει και να του δίνουμε χαρά και απόλαυση. Δεν είναι για να καθόμαστε απέναντί του και να το κρίνουμε. Δεν είναι αυτός ο ρόλος του. Ο ρόλος του δεν είναι να είναι κάπως, για να φαίνεται στους απ’ έξω. Ο ρόλος του είναι να μας βοηθάει να κάνουμε τα πράγματα που θέλουμε στη ζωή μας. Να περπατάμε, να σκαρφαλώνουμε, να δουλεύουμε, να παίζουμε…αυτό είναι. Οπότε το βασικό είναι να είναι δυνατό και γερό.
Parentbook: Ως έφηβη διάβαζες βιβλία πολλά;
Στέλλα Κάσδαγλη: Ναι, ναι.
Parentbook: Το αγαπημένο σου ή κάποιο από τα αγαπημένα σου;
Στέλλα Κάσδαγλη: Είναι πάρα πολλά τα αγαπημένα μου. Αγαπούσα πολύ τη Κριστίνε Νέστλιγκερ, η οποία είναι μια Αυστριακή συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Δυστυχώς τα βιβλία της δεν κυκλοφορούν πια στην Ελλάδα. Τώρα είδα ότι κυκλοφόρησε σε επανέκδοση «Το Καπλάνι της Βιτρίνας» της Άλκης Ζέη και συγκινήθηκα πολύ. Εγώ διάβαζα πολύ. Ίσως επειδή μεγάλωσα ως μοναχοπαίδι, ο αδερφός μου γεννήθηκε πολύ αργότερα, ήμουν παιδάκι που διάβαζε πολύ.
Parentbook: Με την κόρη σου, φαντάζομαι, διαβάζετε επίσης πολύ.
Στέλλα Κάσδαγλη: Ναι, βέβαια. Τον τελευταίο μήνα διαβάζουμε κάθε βράδυ ανελλιπώς το βιβλίο «Ο Τιμόθεος και οι σούπερ δυνατές πιτζάμες», της έχει κάνει τρομερή εντύπωση. Διαβάζει πολύ Τριβιζά, της αρέσει πολύ. Γενικά διαβάζουμε πολύ. Εγώ γενικά αποφεύγω τα πολλά με τις πριγκίπισσες… προτιμώ άλλα παραμύθια.
Parentbook: Μία τελευταία ερώτηση για τη διαδικασία της γραφής που είναι ιδιαίτερα ωραία και μαγική. Ποια είναι η αγαπημένη σου στιγμή σε αυτή τη διαδικασία; Είναι η στιγμή που συλλαμβάνεις την ιδέα, είναι η διαδικασία που το χτίζεις, γράφεις-σβήνεις ή είναι η στιγμή που το έχεις πάρει το βιβλίο έτοιμο στα χέρια σου;
Στέλλα Κάσδαγλη: Εγώ δυστυχώς είμαι… λίγο τεμπέλα και λίγο φυγόπονη συγγραφέας (γελά). Δεν είμαι από αυτούς που θα σου πουν ότι απολαμβάνουν το γράψιμο… τους ζηλεύω τους ανθρώπους αυτούς. Εμένα μ’ αρέσει πάρα πολύ, όταν συλλαμβάνω την ιδέα. Τότε αισθάνομαι ότι μπορώ να γράψω τα πάντα και μπορώ να κάνω τα πάντα και θα είναι ένα φανταστικό αποτέλεσμα. Μετά προσγειώνομαι απότομα για όλη τη φάση που διαρκεί η διαδικασία του γραψίματος. Υποφέρω πάρα πολύ, δεν θέλω καθόλου, θέλω να τα παρατάω… (γελά) Και μετά η άλλη αγαπημένη μου στιγμή είναι η στιγμή που έχω τελειώσει πια και χαίρομαι που βγήκε αυτό το αποτέλεσμα παρά τον κόπο και παρά τη δυσκολία. Οπότε είναι η πρώτη και η τελευταία στιγμή.
Parentbook: Σκέφτομαι τώρα το άλλο σου βιβλίο, το Κοιλίτσα.com, γιατί σκέφτομαι ότι κάπως έτσι είναι τελικά κάθε δημιουργία σε αυτή τη ζωή. Αλήθεια, έχεις γράψει διαφορετικά βιβλία μεταξύ τους. Το Κοιλίτσα.com, διηγήματα και τώρα το Ήθελα μόνο να χωρέσω. Είναι τρία πράγματα διαφορετικά.
Στέλλα Κάσδαγλη: Ναι, γενικά το έχω αυτό με τα διαφορετικά (γελά).
Parentbook: Πολύ ωραίο και γοητευτικό.
Στέλλα Κάσδαγλη: Ναι, και μένα μ’ αρέσει, γιατί είμαι άνθρωπος που βαριέται εύκολα στις δουλειές, οπότε μου αρέσει να εναλλάσσονται τα πράγματα.
Parentbook: Ωραία, τότε εύχομαι, όταν θα είσαι έτοιμη και συλλάβεις την επόμενη ιδέα, να μας ξαφνιάσεις με κάτι διαφορετικό κι εξίσου ενδιαφέρον.
Στέλλα Κάσδαγλη: Το εύχομαι κι εγώ!
