Τι θα μας έλεγε για τον εαυτό του ένα παιδί με αυτισμό;

Οι περιγραφές αυτιστικών συμπτωμάτων συνήθως βασίζονται σε κλινικές παρατηρήσεις πάνω στην εξωτερική συμπεριφορά των αυτιστικών παιδιών.  Περιγράφονται δηλαδή τα συμπτώματα που οι άλλοι (π.χ. γονείς, δάσκαλοι) βλέπουν.
 
Το ερώτημα λοιπόν είναι  «Πώς θα μιλούσε για τον εαυτό του ένα αυτιστικό παιδί;»
 
 
Η δυνατότητα να παρατηρεί και να περιγράφει κανείς τον εαυτό του σπανιότατα επιτυγχάνεται από ένα αυτιστικό παιδί. Γι’ αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντική η μαρτυρία ενός αυτιστικού ατόμου που σε η που σε ηλικία 31 ετών έδωσε μια πλήρη περιγραφή της εσωτερικής ζωής, των συναισθημάτων και των προβλημάτων του όπως τα έζησε ο ίδιος.
Το άτομο αυτό σε ηλικία 4 ετών είχε ορθώς διαγνωσθεί αυτιστικό από τον L. Kanner.  Η μετέπειτα εξέλιξή του - παρακολούθησε ακόμα και πανεπιστημιακά μαθήματα - δείχνει ότι οι αναμνήσεις του από την παιδική του ηλικία είναι αξιόπιστες.
 
«Σύμφωνα με τον J., οι παιδικές του εμπειρίες θα μπορού­σαν να συνοψισθούν με δύο λέξεις: σύγχυση και τρόμος. Το θέμα που ερχόταν και επανερχόταν στην αφήγηση των αναμνή­σεων του ήταν ότι ζούσε σε έναν τρομακτικό κόσμο που του παρείχε οδυνηρά ερεθίσματα τα οποία δεν μπορούσε να ελέγξει. Οι θόρυβοι ήταν ανυπόφορα δυνατοί, οι οσμές συντρι­πτικά έντονες. Τίποτα δεν φαινόταν σταθερό, όλα ήταν απρό­βλεπτα και παράξενα.
 
Τα έμψυχα πράγματα ήταν ένα ιδιαίτερο πρόβλημα. Τους σκύλους τους θυμόταν σαν αφύσικα και τρομακτικά όντα. Όταν ήταν παιδί, νόμιζε ότι τα σκυλιά είχαν κάποια ανθρώπινη υπόσταση (αφού κινούνταν με τη δική τους θέληση), κι όμως δεν ήταν πραγματικά ανθρώπινα όντα, ένα αίνιγμα που τον έκανε να απορεί. Ήταν ιδιαίτερα απρόβλεπτα, μπορούσαν να κινηθούν απότομα, χωρίς να τα προκαλέσει κανείς. Σήμερα ο J. έχει φοβία για τους σκύλους.
 
Φοβόταν επίσης τα άλλα παιδιά, με την ιδέα ότι θα του έκαναν κακό με κάποιο τρόπο. Δεν μπορούσε ποτέ να προβλέ­ψει ούτε να καταλάβει τη συμπεριφορά τους. Το δημοτικό σχολείο το θυμάται σαν μια φρικιαστική εμπειρία. Η αίθουσα ήταν γι αυτόν μια ολοκληρωτική σύγχυση και ένιωθε κάθε στιγμή ότι θα κατέρρεε.
 
Υπήρχαν όμως και καλές στιγμές. Του άρεσε να πηγαίνει στο μπακάλικο της γειτονιάς με τη μητέρα του όπου μπορούσε να κοιτάζει τις ετικέτες των τροφών και τις τιμές τους. Θυμόταν επίσης ότι του άρεσε να περιστρέφει αντικείμενα παρόλο που δεν μπορούσε να περιγράψει την ευχαρίστηση που του έδινε αυτή η πράξη. Η ζωή του φάνηκε να αλλάζει σημαντικά, όταν ανακάλυψε τους πίνακες πολλαπλασιασμού σε ηλικία περίπου 8 ετών. Αρνήθηκε ότι η αριθμητική τον βοήθησε να βάλει κάποια τάξη στον κόσμο του. Είπε ότι απλώς του άρεσε να δουλεύει με αριθμούς.
 
Κατά τον ίδιο τρόπο, δεν μπορούσε να εξηγήσει γιατί του άρεσε να διατηρεί το περιβάλλον του αμετάβλητο, λέγον­τας πως έτσι έπρεπε να είναι. Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν μίλησε καθόλου για οποιαδήποτε σχέση με μέλη της οικογένειάς του, όταν έφερνε στο νου του την παιδική του ζωή. Τα πρόσωπα φαίνονταν να έχουν λίγη σημασία».
 
Πηγή: J. R. Bemporad  «Adult recollections of a formerly autistic child» στο περιοδικό Journal of Autism and Developmental Disorders, 1979, 9, 179-197 (αναφ. σε Εξελικτική Ψυχοπαθολογία, Τόμος Α, Η. Γ. Μπεζεβέγκης, Αθήνα, 1989).