Στο πρώτο άρθρο με θέμα "Σκέφτομαι και Γράφω" εξηγήσαμε πώς ο γονιός (αλλά και ο δάσκαλος) μπορούν να βοηθήσουν ένα δυσλεκτικό παιδί να επεξεργαστεί προφορικά το θέμα.

Αφού έχει ολοκληρωθεί το προφορικό κομμάτι του θέματος της έκθεσης, προχωράμε στη γραμματική και στα σημεία στίξης.

Δείτε ποια είναι τα σημεία τα οποία θα πρέπει να εξηγήσουμε στο παιδί:

• Εξηγούμε με μια πρόταση στο παιδί τις έννοιες του ουσιαστικού, του άρθρου, του επιθέτου, της αντωνυμίας, του ρήματος και του επιρρήματος. Π.χ. Το ουσιαστικό φανερώνει έναν άνθρωπο, ένα ζώο, ένα αντικείμενο και ένα μέρος. Το ρήμα δηλώνει κίνηση. Το επίθετο χαρακτηρίζει το ουσιαστικό.
• Εξηγούμε στο παιδί πως μια πρόταση ξεκινάει με κεφαλαίο γράμμα και τελειώνει με κάποιο από τα σημεία στίξης (τελεία, ερωτηματικό, θαυμαστικό).
• Εξηγούμε στο παιδί για την έννοια των εισαγωγικών («....») μέσα στο κείμενο.

• Φτιάχνουμε μικρές κάρτες. Μαζί με το παιδί, σε κάποιες από τις κάρτες γράφουμε κάποια από τα ουσιαστικά που έχουμε σκοπό να χρησιμοποιήσουμε στο ‘Σκέφτομαι και Γράφω’, σε άλλες γράφουμε μερικά επίθετα και σε άλλες μερικά ρήματα. Ζητάμε από το παιδί να διαλέξει, τυχαία, κάποιες κάρτες , να χαρακτηρίσει τις λέξεις (αν είναι π.χ. ουσιαστικό ή επίθετο) και με αυτές να κάνει, προφορικά, προτάσεις. Μπορεί, αν θέλει να τις μαγνητοφωνήσει, ώστε όταν φτάσει η ώρα του ‘Σκέφτομαι και Γράφω’ να ανακαλέσει τις προτάσεις και να τις τοποθετήσει μέσα στο κείμενο.

• Τέλος, με τη χρήση της πλαστελίνης, ζητάμε από το παιδί να πλάσει τα πιο σημαντικά σημεία στίξης (τελεία, κόμμα, θαυμαστικό). Αφού τα πλάσει, τα κολλάει σε χαρτόνι (κάρτες με σημεία στίξης) και γράφει δίπλα τα αντίστοιχα σημεία στίξης. Σχηματίζουμε κάποιες από τις προτάσεις που έχουμε σκοπό να χρησιμοποιήσουμε στην έκθεση και ζητάμε από το παιδί να τοποθετήσει τις καρτέλες με τα σημεία στίξης στο τέλος κάθε πρότασης.

Το γενικό αυτό πλάνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για όλα τα είδη των εκθέσεων.

Στα επόμενα άρθρα αυτής της κατηγορίας θα δώσουμε πληροφορίες για τους υπόλοιπους άξονες που συνδέονται με την απόδοση του παιδιού στο "Σκέφτομαι και Γράφω" (π.χ. δημιουργία παραγράφων). 

Ιωάννα Δημητριάδου, Ειδική Παιδαγωγός

Στοιχεία επικοινωνίας: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.  - κιν. 6937423882

Σε συνέχεια των προηγούμενων άρθρων του parentbook για το πώς ο γονιός μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί με δυσορθογραφία το 3^ο βήμα για την αντιμετώπιση της δυσορθογραφίας είναι:  "Μαθαίνω την ορθογραφία του σχολείου"

• Διαβάζω δυνατά την ορθογραφία που έχει το παιδί. Αργότερα, το ίδιο κάνει και το παιδί.

• Παίρνω τις βασικές λέξεις της ορθογραφίας και ξεχωρίζω το θέμα από την κατάληξη.

• Ζητάω από το παιδί με ένα χρώμα να χρωματίσει το θέμα της λέξης και με άλλο χρώμα την κατάληξη.

• Ύστερα, (αν π.χ. έχει για ορθογραφία τη λέξη ‘κατεβαίνω’, ζητάω από το παιδί στο πάνω από το "-εβ" να ζωχραφίσει ένα παιδάκι που κατεβαίνει τα σκαλιά. Για την κατάληξη της λέξης, το παιδί μου εξηγεί το γραμματικό κανόνα, ότι δηλαδή η λέξη ‘κατεβαίνω΄ είναι ρήμα σε –αίνω.

• Αφού ολοκληρώσω με τον ίδιο τρόπο όλες τις λέξεις, του υπαγορεύω την ορθογραφία δυνατά και καθαρά.

• Μόλις τελειώσω, το παιδί παίρνει ένα μαρκαδοράκι και κάνει αυτοδιόρθωση.

• Το παιδί αντιγράφει τις λέξεις που έκανε λάθος, κάνοντας τη λέξη ή τα γράμματα που δεν έγραψε σωστά λίγο μεγαλύτερα και τα χρωματίζει.

• Φτιάχνουμε μαζί μια μικρή ιστορία, χρησιμοποιώντας τις λέξεις που έκανε λάθος και κάτω από την ιστορία κάνει την αντίστοιχη ζωγραφιά.

• Το πρωί, πριν φύγει το παιδί για το σχολείο, του υπαγορεύω πάλι την ορθογραφία.

------------------------------------------

Η αλήθεια είναι πως το φαινόμενο της Δυσορθογραφίας ταλαιπωρεί πολύ τα παιδιά με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες. Η σωστή, όμως, ενημέρωση και καθοδήγηση βοηθούν τα παιδιά να γίνουν λειτουργικά και να ανακτήσουν την αυτοπεποίθησή τους, καθώς η γραφή αποτελεί ένας σημαντικός τρόπος έκφρασης.

Τα έξυπνα βήματα που σας προτείνουμε σε αυτή την ενότητα για την αντιμετώπιση της δυσορθογραφίας είναι ασκήσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν κυρίως από τους γονείς και έχουν τη δυνατότητα εμπλουτισμού.

Για περαιτέρω πληροφορίες που αφορούν τις συγκεκριμένες ασκήσεις, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την κα Ιωάννα Δημητριάδου, Ειδική Παιδαγωγό (Στοιχεία επικοινωνίας:κιν. 6937423882 ή στείλτε μήνυμα στο forum http://parentbook.gr/forum/index.html).

Όταν ένα παιδί με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες πρέπει να ασχοληθεί με το "Σκέφτομαι και Γράφω",

ο γονιός (αλλά και ο δάσκαλος) βρίσκεται μπροστά σε μια χαοτική κατάσταση.

Το ‘Σκέφτομαι και Γράφω’ είναι από τα μαθήματα που το παιδί αντιμετωπίζει τις περισσότερες δυσκολίες.

Αυτό συμβαίνει, γιατί το δυσλεκτικό παιδί έχει να σκεφτεί πολλά πράγματα συγχρόνως.

Πρέπει να κάνει ωραία γράμματα, να προσέξει την ορθογραφία των λέξεων, τη σύνταξη των προτάσεων, να προσπαθήσει να μη βγει εκτός θέματος, να σκεφτεί τι μπορεί να γράψει για το θέμα που του δίνεται και ποιο θα είναι το λεξιλόγιο που θα χρησιμοποιήσει.

Όλα αυτά τον αγχώνουν, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιεί απλές λέξεις, να κάνει σύντομες προτάσεις και να θέλει να τελειώσει όσο πιο σύντομα μπορεί, ώστε να αποφύγει τα λάθη.

Επειδή, όμως, το παιδί, παρ’ όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, πρέπει να μάθει να σκέφτεται και να γράφει, ακολουθώντας κάποια έξυπνα βήματα, μπορούμε να το βοηθήσουμε.

Το πρώτο σημείο στο οποίο μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί είναι ο προφορικός λόγος. Βοηθώντας το παιδί να επεξεργαστεί προφορικά ένα θέμα, καλλιεργούμε το έδαφος, ώστε να ασχοληθεί με το "Σκέφτομαι και Γράφω" έχοντας οργανώσει πρώτα τη σκέψη του.

Ειδικότερα:

Το παιδί με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζει σημαντικά κενά στην κατανόηση ενός κειμένου. Ακόμα πιο δύσκολο είναι για το παιδί, όταν του ζητηθεί να αναπτύξει τις σκέψεις του γραπτώς. Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικό να εξασκήσουμε, πρώτα, το παιδί στον προφορικό λόγο για να μπορεί να αποκτήσει ένα σταθερό λεξιλόγιο και να αισθανθεί σίγουρο με τον εαυτό του.

• Σ’ ένα φύλλο Α4 γράφουμε με μεγάλα και ωραία γράμματα τον τίτλο του θέματος (π.χ. Τι θα μπορούσα να κάνω αν ήμουν πλούσιος;). Βρίσκουμε από κάποιο βιβλίο ή περιοδικό μια εικόνα που να έχει σχέση με το θέμα.

• Φτιάχνουμε κάρτες από χαρτόνι με δύο διαφορετικά χρώματα. Στο χαρτόνι, π.χ. με πορτοκαλί χρώμα γράφουμε μερικές λέξεις «κλειδιά» και στο χαρτόνι, π.χ. με μπλε χρώμα γράφουμε κάποιες λέξεις για να τις χρησιμοποιήσει ως λεξιλόγιο.

• Τα τοποθετούμε μπροστά στο παιδί, του δίνουμε κάποιο χρόνο να επεξεργαστεί το θέμα και αφού βεβαιωθούμε πως έχει καταλάβει το νόημα, του ζητάμε να μας αναπτύξει, προφορικά, το θέμα.

• Ενθαρρύνουμε το παιδί να χρησιμοποιεί με σωστό τρόπο τις προτάσεις και να κάνει σωστή χρήση του λεξιλογίου, ξεκινώντας από τις λέξεις «κλειδιά».

• Αφού τελειώσει, ζητάμε από το παιδί να ζωγραφίσει το νόημα του θέματος.

Το γενικό αυτό πλάνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για όλα τα είδη των εκθέσεων.

Στα επόμενα άρθρα αυτής της κατηγορίας θα δώσουμε πληροφορίες για τους υπόλοιπους άξονες που συνδέονται με την απόδοση του παιδιού στο "Σκέφτομαι και Γράφω" (π.χ. δημιουργία παραγράφων). 

Ιωάννα Δημητριάδου, Ειδική Παιδαγωγός

Στοιχεία επικοινωνίας: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.  - κιν. 6937423882

Το 1^ο βήμα για την αντιμετώπιση της δυσορθογραφίας είναι:  "Μαθαίνω το θέμα των λέξεων"

Για να βοηθήσουμε το παιδί σε αυτό μπορούμε να κάνουμε τα εξής;

• Παίρνω διάφορα περιοδικά ή βιβλία (που να ανταποκρίνονται στην ηλικία του παιδιού) και βρίσκω εικόνες με τις λέξεις που θέλω να διδάξω στο παιδί.

• Κόβω τις εικόνες, γράφω τις λέξεις σε διάφορα χρωματιστά καρτελάκια και τις τοποθετώ κάτω από τις εικόνες.

• Ζητάω από το παιδί να διαβάσει τις λέξεις και να χρωματίσει, με χρώμα της αρεσκείας του, το θέμα (αφού του έχω εξηγήσει ποιο είναι το θέμα της λέξης) των λέξεων.

• Ανακατεύω τις λέξεις, του ζητώ να τις τοποθετήσει κάτω από τις αντίστοιχες εικόνες και να μου τις περιγράψει.

• Υπαγορεύω τις λέξεις (με νοιάζει μόνο η ορθογραφία του θέματος των λέξεων).

• Ζητάω από το παιδί στο γράμμα του θέματος της λέξης που είναι λάθος γραμμένο να ζωγραφίσει αυτό που λέει η λέξη, π.χ.) στη λέξη ‘σύκο’, στο –ύ- να ζωγραφίσει ένα σύκο.

• Αν τα λάθη επιμένουν στις ίδιες λέξεις, τότε ζητάω από το παιδί να τις πλάσει με πλαστελίνη και το γράμμα που κάνει λάθος να το πλάσει με διαφορετικό χρώμα.

• Φυλάω τις λέξεις που μαθαίνει κάθε φορά σ’ ένα κουτί.

------------------------------------------

Η αλήθεια είναι πως το φαινόμενο της Δυσορθογραφίας ταλαιπωρεί πολύ τα παιδιά με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες. Η σωστή, όμως, ενημέρωση και καθοδήγηση βοηθούν τα παιδιά να γίνουν λειτουργικά και να ανακτήσουν την αυτοπεποίθησή τους, καθώς η γραφή αποτελεί ένας σημαντικός τρόπος έκφρασης.

Τα έξυπνα βήματα που σας προτείνουμε σε αυτή την ενότητα για την αντιμετώπιση της δυσορθογραφίας είναι ασκήσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν κυρίως από τους γονείς και έχουν τη δυνατότητα εμπλουτισμού.

Για περαιτέρω πληροφορίες που αφορούν τις συγκεκριμένες ασκήσεις, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την κα Ιωάννα Δημητριάδου, Ειδική Παιδαγωγό (Στοιχεία επικοινωνίας:κιν. 6937423882 ή στείλτε μήνυμα στο forum http://parentbook.gr/forum/index.html).

Πρόλογος

Η εφηβεία αποτελεί, ίσως, από τις πιο σημαντικές περιόδους ανάπτυξης της προσωπικότητας, καθώς και μια περίοδο μεγάλων αλλαγών ως προς τα ενδιαφέροντα και τη στάση των εφήβων απέναντι στους γονείς τους. Είναι μια περίοδος που χαρακτηρίζεται από τη συναισθηματική αστάθεια, από την έντονη επιθυμία απομάκρυνσης από τους γονείς και από τη συνεχόμενη ανάγκη ανεξαρτοποίησης , πολύ βασικό στοιχείο της εφηβείας. Στον τομέα της εκπαίδευσης, συνήθως οι έφηβοι δείχνουν μεγάλη διάθεση για μάθηση. Οι μαθησιακές δυσκολίες, που ενδέχεται να παρουσιάσουν, οφείλονται, κυρίως, στον ασταθή χαρακτήρα των εφήβων και στις ενδοοικογενειακές σχέσεις.

Παρακάτω, παρουσιάζονται κάποιες προτάσεις για το πώς οι γονείς, οι δάσκαλοι αλλά και οι θεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν τους εφήβους με δυσλεξία να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες τους.

Γενικές Αρχές

-Γίνεται μια γενική αξιολόγηση των μαθησιακών δυσκολιών του εφήβου από τα αρμόδια ΚΕΔΔΥ (πρώην  Κ.Δ.Α.Υ). Ο έφηβος, ενημερώνεται για το σκοπό της αξιολόγησης, έτσι ώστε να μην αισθανθεί μειονεκτικά.

-Ο γονιός ή ο δάσκαλος παρέχει πληροφορίες, στον έφηβο, για όλα όσα αφορούν το θέμα της δυσλεξίας και συζητούν μαζί του ό,τι τον απασχολεί ή προβληματίζει.

-Αν διαγνωστεί η δυσλεξία, ο γονιός ενημερώνει τον έφηβο για την κατάσταση, καθώς και για το πρόγραμμα αποκατάστασης με κάποιον θεραπευτή. Ο γονιός δεν ξεχνάει να τονίζει στον έφηβο πως ο σκοπός αυτού του θεραπευτικού προγράμματος είναι να τον βοηθήσει στην αντιμετώπιση των δυσκολιών του, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν ορισμένες από αυτές και να διασφαλιστεί η ολοκλήρωση του σχολικού προγράμματος με επιτυχία.

-Ο θεραπευτής, πριν την έναρξη του μαθήματος, καλό είναι να συζητάει με τον έφηβο αυτά που εκείνος επιθυμεί ή όσα τον απασχολούν. Έπειτα, ο θεραπευτής κρατάει ένα τετράδιο, όπου έχει γράψει το πλάνο της συνεδρίας, το συζητάει με τον έφηβο και στο τέλος της συνεδρίας γράφουν μαζί αυτά που ο έφηβος έμαθε και ο θεραπευτής απαντάει σε τυχόν απορίες.

-Σε αυτό το πρόγραμμα αποκατάστασης, υπάρχει πλήρη συνεργασία του γονιού, του θεραπευτή, αλλά και των δασκάλων.

Προτάσεις για διδασκαλία της ανάγνωσης

-Ο θεραπευτής βρίσκει βιβλία που αντιστοιχούν στην ηλικία του εφήβου, με την προϋπόθεση να είναι ευχάριστα, με εικόνες και στο τέλος να αφήνουν κάποιο ηθικό δίδαγμα. Πολλές φορές ο έφηβος, λόγω της ιδιάζουσας μορφής του χαρακτήρα του, συμπάσχει με τον ήρωα του βιβλίου, προβληματίζεται και βρίσκει ευκαιρία για συζητήσεις, αλλά και για λύσεις για το πρόβλημα του ήρωα που μπορεί να αφορά και τον ίδιο.

-Ο θεραπευτής, αλλά και ο ίδιος ο γονιός, ζητούν από τον έφηβο να τους υπαγορεύσει ένα μέρος της ζωής του που θεωρεί εκείνος σημαντικό. Το διαβάζουν μαζί και το συζητούν. Έπειτα, με βάση το κείμενο, μπορούν να κάνουν κάποια σημαντικά γραμματικά φαινόμενα και να το εμπλουτίσουν.

Προτάσεις για διδασκαλία της ορθογραφίας και της γραφής

-Ο θεραπευτής, μέσα από κάποια τεστ, αξιολογεί τις γνώσεις του εφήβου πάνω στο θέμα και στην κατάληξη των λέξεων. Καλό είναι, ο θεραπευτής να μη θεωρήσει πως ο έφηβος, λόγω ηλικίας, γνωρίζει ή έχει εμπεδώσει όλους τους γραμματικούς κανόνες που τον βοηθούν στη σωστή ορθογραφία των λέξεων.

-Με τη χρήση του υπολογιστή, ο θεραπευτής υπαγορεύει κείμενα χρησιμοποιώντας λέξεις που κρίνει πως ο έφηβος πρέπει να μάθει την ορθογραφία τους. Με το σύστημα ‘spelling and grammar’, γίνεται η διόρθωση των λέξεων, ο έφηβος τις αντιγραφεί στο τετράδιό του και έπειτα κάνει, με αυτές, προτάσεις.

-Με τη χρήση, πάλι, του υπολογιστή, ο έφηβος γράφει ένα δικό του κείμενο, χρησιμοποιώντας τις λέξεις που έχει κάνει λάθος.

-Ο θεραπευτής φτιάχνει μια καρτέλα γράφοντας, πάλι, τις λέξεις που ο έφηβος έγραψε λάθος. Έπειτα, ο θεραπευτής δίνει τον τίτλο ενός θέματος που θα ήθελε ο έφηβος να αναπτύξει και του ζητάει, απλά, να χρησιμοποιήσει τις λέξεις της καρτέλας. Συνήθως, όταν οι έφηβοι γράφουν θέματα που τους απασχολούν ή τους προβληματίζουν, τα αναπτύσσουν με μεγαλύτερη όρεξη και με πλούσιο λεξιλόγιο και είναι πιο προσεκτικοί στην ορθογραφία των λέξεων.

Προτάσεις για τα μαθηματικά

-Αν ο έφηβος, δε γνωρίζει ή έχει κενά στις κυρίως μαθηματικές πράξεις (πρόσθεση, αφαίρεση, πολλαπλασιασμό, διαίρεση), ο θεραπευτής του τα διδάσκει όπως σ’ ένα παιδί του Δημοτικού.

-Ο θεραπευτής δουλεύει με τον έφηβο τις μαθηματικές πράξεις μέσα από τα προβλήματα.

Επίλογος

Ο ρόλος του θεραπευτή ή του γονιού στη διδασκαλία εφήβου με δυσλεξία πρέπει, κυρίως, να είναι υποστηρικτικός και όχι να αποτελέσει το δεκανίκι του. Οφείλουν να έχουν σαν αρχή, πως όλα τα παιδιά, οποιασδήποτε ηλικίας, με δυσλεξία μπορούν να μάθουν. Με την κατάλληλη καθοδήγηση και εμπιστοσύνη, ο έφηβος έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει στη ζωή του και να εκπληρώσει στους στόχους του, χωρίς η δυσλεξία του να αποτελέσει εμπόδιο.

Πηγή: ”How to reach and teach children and teens with dyslexia”, a parent and teacher guide to helping students of all ages academically, socially and emotionally (2000) Cynthia M. Stowe, M.Ed., Jossey-Bass, Editions

Ιωάννα Δημητριάδου, Ειδική Παιδαγωγός

Στοιχεία επικοινωνίας: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.  - κιν. 6937423882

Πρόλογος

Η εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας αποτελεί ένα από τα πιο βασικά μαθήματα του σχολικού προγράμματος.

Η διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας αποτελεί πρόκληση τόσο για τους γονείς όσο και για τους δασκάλους, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν πως ένα παιδί με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες πρέπει πρώτα να εμπεδώσει τη μητρική του γλώσσα και έπειτα να προχωρήσει στην ξένη γλώσσα.

Με μερικά απλά βήματα μπορεί η εισαγωγή στην πρώτη ανάγνωση και γραφή στην ξένη γλώσσα να γίνει πιο εποικοδομητική, πιο ευχάριστη και πιο προσιτή στα παιδιά με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες.

Τα βασικά βήματα για τη διδασκαλία πρώτης ανάγνωσης και γραφής της αγγλικής γλώσσας

Το πρώτο βήμα είναι να διδαχθούν τα ονόματα και οι ήχοι των γραμμάτων της Αλφαβήτου. Ένας απλός τρόπος για να διδάξουμε την Αλφάβητο είναι ο εξής:

• Τοποθετηθούμε με τη σειρά ξύλινα ή πλαστικά κεφαλαία και μικρά γράμματα πάνω σ’ ένα τραπέζι σε σχήμα ουράνιου τόξου
• Ύστερα, το παιδί διαβάζει κάθε γράμμα φωναχτά και παράλληλα το σχεδιάζει.
• Δίνουμε κάρτες όπου η κάθε κάρτα έχει το αρχικό γράμμα της λέξης με την αντίστοιχη εικόνα. Το παιδί κυκλώνει με μαρκαδόρο το γράμμα που διδάσκεται, κάθε φορά, βρίσκοντάς το από τις ανακατεμένες κάρτες.

Το δεύτερο βήμα είναι η διδασκαλία των φωνηέντων (Aa, Ee, Oo, Ii,Uu). Χρησιμοποιούνται εικονοκάρτες και ζητείται από το παιδί να προφέρει το διδασκόμενο φωνήεν. Παράδειγμα:

• Το παιδί διδάσκεται το ‘Aa’ (apple). Το παιδί προφέρει το φωνήεν ‘a’ για να κατακτήσει την ακουστική διάκριση του γράμματος και του δίνεται μια κάρτα με το διδασκόμενο γράμμα, το συμβολισμό του και τις λέξεις που ξεκινούν από αυτό. Ύστερα, του δίνονται διάφορες εικονοκάρτες και το παιδί προσπαθεί να βρει την εικονοκάρτα με το μήλο.
• Αφού το παιδί κατακτήσει τους ήχους των φωνηέντων, του δίνεται μια καρτέλα με απλές μονοσύλλαβες λέξεις που περιέχουν μέσα τα διδασκόμενα φωνήεντα. Επίσης, δίνονται καρτέλες με τα δίψηφα φωνήεντα, όπως το ‘ou’ (π.χ. out, cloud) συνοδευόμενα με σύμφωνα (π.χ. mou, sou, tou, fou, oum,out) και, βέβαια, λέξεις (π.χ. found, sound).
• Τέλος, η δασκάλα δίνει κάποιες προτάσεις στο παιδί για να τις μελετήσει στο σπίτι και να τις έχει για ορθογραφία.

Το τρίτο βήμα είναι η διδασκαλία των συμφώνων. Τα σύμφωνα μπαίνουν στην αρχή της λέξης, στη μέση και στο τέλος. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στα σύμφωνα που μπερδεύει το παιδί με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες λόγο αδυναμίας ακουστικής διάκρισης ορισμένων γραμμάτων (b-d, l-t, m-n, k-h, b-q, d-q, i-j, k-h, s-z, s-sh, x-y, z-q).

Τα σύμφωνα μπορούν να διδαχθούν με τους εξής απλούς τρόπους:

-Τα γράμματα που μπερδεύει το παιδί, διδάσκονται στην αρχή σαν οπτικά σύμβολα σε κάρτες.

-Η δασκάλα προφέρει τα ονόματά τους και το παιδί τα επαναλαμβάνει.

-Το παιδί σχηματίζει τα γράμματα πάνω σε γυαλόχαρτο ή χαρτόνια, τα κόβει και τα ζωγραφίζει. Αργότερα, αφού τα έχει εμπεδώσει, τα γράφει από μνήμης.

-Δίνεται ο ήχος του κάθε γράμματος και ζητείται από το παιδί να γράψει το γράμμα προφέροντας τον ήχο συνοδεύοντάς το με φωνήεντα.

Η ίδια διαδικασία ισχύει και για τα δίψηφα σύμφωνα (sh, ch, th, ph, gh).

Αφού τελειώσει αυτή η διαδικασία, δίνεται στο παιδί μια κάρτα με μονοσύλλαβες λέξεις που περιέχουν τα σύμφωνα και τα δίψηφα σύμφωνα (π.χ. spit-tram-cosh), τις οποίες ξεκινάει να διαβάζει σιγά-σιγά.

Το τέταρτο βήμα είναι ο σχηματισμός προτάσεων. Δίνεται ένας πίνακας με κάποιες από τις λέξεις που το παιδί μπερδεύει ακουστικά (π.χ. where-their, it-did. Brought-bought) και οπτικά (π.χ, think-thing, to-two-too, there-their-where, mess-less).

• Η δασκάλα ζητάει από το μαθητή να διαλέξει τη σωστή λέξη ( από αυτές που μπερδεύει) μέσα από την παρένθεση (multiple choice) για να συμπληρώσει το κενό των προτάσεων (π.χ. I am in a (chess, mess, less).
• Στη συνέχεια, με τη βοήθεια της δασκάλας το παιδί εμπλουτίζει τις προτάσεις όσο μπορεί και σιγά-σιγά φτάνει στο σημείο να δημιουργεί μικρές παραγράφους.
• Τέλος, στις ίδιες παραγράφους, η δασκάλα σβήνει τις τελείες και τα κεφαλαία και ζητάει από το παιδί να κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις.

Το πέμπτο βήμα είναι ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου. Η δασκάλα ζωγραφίζει πάνω σε φυλλάδια εργασίας διάφορες εικόνες με τις λέξεις που το παιδί αδυνατεί να εμπεδώσει ή με λέξεις που χρειάζονται επανάληψη και κάτω από αυτές γράφει αντίστοιχες προτάσεις. Ζητάει από το παιδί να κόψει τις προτάσεις και να τις τοποθετήσει κάτω από τις κατάλληλες εικόνες.

Επίλογος-Γενικές συμβουλές

Η εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας σε δυσλεκτικά παιδιά είναι κάτι καινούριο και όχι ακόμα, τόσο εφικτό για τα ελληνικά δεδομένα. Αξίζει, όμως, να σημειωθεί πως αυτά τα παιδιά με δυσλεξία είναι ικανά να μάθουν και μία και δύο ξένες γλώσσες. Το μόνο που χρειάζεται είναι να βρίσκονται σ’ ένα επιθυμητό επίπεδο στην ανάγνωση και στη γραφή στην ελληνική γλώσσα και να βρίσκονται σε σημείο να μην συγχέουν την ελληνική με την αγγλική γλώσσα.

Τα παραπάνω πέντε βήματα για την εισαγωγή στην ξένη γλώσσα μπορούν να βοηθήσουν, αρκεί να υπάρχει η σχετική καθοδήγηση από τη δασκάλα ξένων γλωσσών σε συνεργασία με τους γονείς και, βέβαια, με το παιδί.

--------------------------------------

Για περισσότερες πληροφορίες ή ερωτήσεις οι γονείς και οι δάσκαλοι μπορούν να απευθυνθούν στη συγγραφέα του άρθρου στο κινητό τηλέφωνο ή e-mail ή να της στείλουν μήνυμα μέσα από το forum του parentbook (κάντε κλικ ΕΔΩ).

Ιωάννα Δημητριάδου, Ειδική Παιδαγωγός

Στοιχεία επικοινωνίας: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.  - κιν. 6937423882

---------------------------------

Σχετική βιβλιογραφία

1. Hornsby, B. and Shear, F. (1993). "Alpha to Omega: the A-Z of teaching, writing and spelling". Fourth Edition. Heinemann Educational Publishers

2. Lloyd, S.C (1996). "The Phonics Handbook Jolly Learning ". Second Edition, U.k.