Η ζήλεια στα αδέρφια είναι ένα από τα πιο βασικά θέματα που απασχολούν όλους τους γονείς, ακόμα κι αυτούς που με βεβαιότητα θα πουν ότι δείχνουν την ίδια ακριβώς αγάπη και αφοσίωση σε όλα τους τα παιδιά. Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τις σχέσεις ανάμεσα στα αδέρφια και ειδικότερα για τη ζήλεια; Τι νιώθουν τα παιδιά που ζηλεύουν τ' αδέρφια τους και ποιες είναι οι βασικές αιτίες που την προκαλούν;
Τα παιδιά αναπτύσσουν κοινωνικές δεξιότητες όχι μόνο στην επαφή με τους γονείς αλλά και μέσα στη σχέση με τα αδέρφια. Συγκεκριμένα, μαθαίνουν να:
- Μοιράζονται συναισθήματα (π.χ. την αγάπη του γονιού) αλλά και πράγματα πολύτιμα (παιχνίδια, ρούχα κτλ)
- Συνεργάζονται στο παιχνίδι και στις υποχρεώσεις που έχουν μέσα και έξω από το σπίτι
- Μπαίνουν σε νέους ρόλους και αναλαμβάνουν ευθύνες (το μεγαλύτερο αδερφάκι βοηθά το μικρότερο)
- Έρχονται σε επαφή με τη διαφορετικότητα του άλλου
- Μαθαίνουν να συναγωνίζονται αλλά και να ανταγωνίζονται.
Η αδερφική σχέση είναι μία σχέση ζωντανή η οποία εξελίσσεται και περιλαμβάνει όλη την γκάμα των συναισθημάτων, από την αγάπη και τη συμπόνοια μέχρι τη ζήλεια και την ανταγωνιστική διάθεση. Στο παρόν άρθρο θα εστιάσουμε στη ζήλεια η οποία πολλές φορές δημιουργεί φόβο και ανησυχία στους γονείς.
Η ΖΗΛΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ.
Πολλά παιδιά φοβούνται ότι θα χάσουν την αγάπη των γονιών λόγω της ύπαρξης ενός αδερφού. Άρα εμείς οι γονείς ας θυμόμαστε ότι επί της ουσίας το παιδί εκδηλώνει ζήλεια, επειδή φοβάται. Βέβαια, για τα παιδιά η αγάπη και η ασφάλεια αντανακλώνται σε πολύ απλά πράγματα (ένα παιχνίδι, μία μπάλα διαφορετικού χρώματος, ένα ρούχο ή ακόμα ένα χαμόγελο, μία αγκαλιά) τα οποία όταν μοιράζονται ανάμεσα στα αδέρφια δημιουργούν εκρήξεις θυμού και ζήλειας. Έτσι, ένα παιδί μπορεί να ζηλεύει, γιατί ο αδερφός του έχει ένα ποδήλατο με ταχύτητες, ενώ αυτός όχι, ή γιατί κοιμάται στη μεριά του δωματίου που δεν υπάρχει ντουλάπα.
ΕΝΤΑΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ
Η ζήλεια είναι ένα έντονο και επώδυνο συναίσθημα στο οποίο συνυπάρχουν πολλά στοιχεία όπως θυμός, λύπη, αίσθημα στέρησης, ανασφάλεια. Μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά βιώνουν πολύ έντονα τα συναισθήματά τους ασχέτως αν εμάς μας φαίνεται υπερβολικό αυτό. Επίσης, όταν το παιδί αισθάνεται κάτι, παραδίνεται απόλυτα στις αισθήσεις του. Γι’αυτό ενίοτε παρατηρούμε έντονα ξεσπάσματα θυμού τα οποία υποχωρούν γρήγορα, αν οι γονείς «αγκαλιάσουν» το συναίσθημα του παιδιού.
ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΖΗΛΕΙΑΣ
1) Το παιδί αισθάνεται ότι στερείται την αγάπη των γονιών ή ότι μειώνεται η αγάπη τους λόγω της παρουσίας άλλων παιδιών. Λόγω αυτής της απώλειας – πραγματικής ή φανταστικής- το παιδί νιώθει μεγάλη ανησυχία και ανασφάλεια. Έτσι, προσπαθεί με κάθε τρόπο να ξανακερδίσει την αγάπη των μεγαλύτερων. Κάποιες φορές μάλιστα τα παιδιά μπαίνουν ασυνείδητα στο ρόλο του «κακού» παιδιού, προκειμένου να τραβήξουν την προσοχή.
2) Το χάσιμο της αποκλειστικότητας του γονιού/γονιών. Το παιδί θέλει να απολαμβάνει την απεριόριστη αγάπη και στοργή, χωρίς να τη μοιράζεται με κανένα. Η ύπαρξη αδερφών έχει ως αποτέλεσμα να χάνει αυτή την αποκλειστικότητα, γιατί ο αδερφός/ή καρπώνεται εκ των πραγμάτων ένα μέρος της φροντίδας και της αγάπης των γονιών.
3) Το μοίρασμα. Το παιδί μέχρι την ηλικία των 6-7 ετών διακατέχεται από έντονο εγωκεντρισμό με αποτέλεσμα να αδυνατεί να μπει στη θέση του άλλου. Ο εγωκεντρισμός είναι απόλυτα φυσιολογικός σε αυτές τις ηλικίες. Άρα ένα παιδί δεν θέλει να παραχωρήσει ή να μοιραστεί κάτι δικό του όχι γιατί είναι «κακομαθημένο», αλλά επειδή δεν είναι αναπτυξιακά έτοιμο.
4) Οι συγκρίσεις μεταξύ των παιδιών. Συχνά οι γονείς προβαίνουν σε συγκρίσεις μεταξύ των αδερφών κυρίως όσον αφορά τους τρόπους συμπεριφοράς αλλά και τις σχολικές επιδόσεις. Κάτι τέτοιο μπορεί να δημιουργήσει ζήλεια και ανταγωνισμό μεταξύ των αδερφών. Ας θυμόμαστε ότι οι παρατηρήσεις, τα σχόλια και οι συγκρίσεις των μεγαλυτέρων έχουν μεγάλο συναισθηματικό αντίκτυπο στα παιδιά. Τα τελευταία μπορεί να πιστέψουν ότι οι γονείς προτιμούν το άλλο παιδί, γιατί τα πήγε καλύτερα στο διαγώνισμα ή επειδή βοήθησε στις δουλειές του σπιτιού.
Διαβάστε ακόμη ποια είναι τα σημάδια της παιδικής ζήλειας!
--------------------------------
Ράνια Φιλίνδρα
Ψυχολόγος-Οικογενειακή θεραπεύτρια
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Εάν επιθυμείτε να μοιραστείτε προβληματισμούς και ανησυχίες για το ρόλο σας ως γονέα και τις επιλογές σας γενικότερα ως ενήλικα, μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στο βιωματικό εργαστήριο για ενήλικες που συντονίζει η Ράνια Φιλίνδρα. Μάθετε περισσότερα κάνοντας κλικ ΕΔΩ
