Τα κυριότερα αναγνωστικά λάθη των δυσλεξικών μαθητών είναι τα εξής (πηγή: Πόρποδας, 1992, Δυσλεξία, Η ειδική διαταραχή στη μάθηση του γραπτού λόγου):
- Δυσκολία στη διάκριση διαφορετικών λέξεων που περιλαμβάνουν τα ίδια γράμματα (π.χ. ΤΗΣ-ΣΤΗ)
- Δυσκολία στην ανάγνωση και προφορά ασυνήθιστων λέξεων
- Λαθεμένη προφορά φωνηέντων
- Καθρεφτική ανάγνωση (π.χ. τη λέξη ΧΑ τη διαβάζει ΑΧ)
- Παρεμβολή άσχετων φωνημάτων στην ανάγνωση λέξεων
- Ενδεχόμενη αντικατάσταση μιας λέξης από άλλη με παρόμοια σημασία (π.χ. Σκοτεινός-Μαύρος)
Δεδομένου ότι η σχολική εκπαίδευση στηρίζεται στην κατάκτηση του γραπτού λόγου, το στοίχημα στο σπίτι πρέπει να είναι η ενασχόληση του παιδιού με την ανάγνωση και τη γραφή κατά τρόπο που να ευχαριστεί το παιδί.
Αυτή η ενασχόληση πρέπει να γίνεται σε καθημερινή βάση, σε ευχάριστο κλίμα και με γνώμονα τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του παιδιού σας με βάση το φύλο και την ηλικία του.
Το σημείο-κλειδί λοιπόν είναι η ανάγνωση ενός βιβλίου να μπει στην καθημερινότητα του παιδιού ως μια δραστηριότητα χαλαρωτική και όχι ως καταναγκαστικό έργο.
Δείτε 7 ενδεικτικούς τρόπους, για να πετύχετε κάτι τέτοιο:
- Σε καθημερινή βάση να διαβάζετε φωναχτά στο παιδί και να διαβάζετε μαζί με το παιδί διαφορετικά είδη γραπτού λόγου.Ποια είναι τα ενδιαφέροντα του παιδιού ανάλογα με την ηλικία και το φύλο του; Το ποδόσφαιρο; Το μπάσκετ; Ένα συγκεκριμένο ηλεκτρονικό παιχνίδι; Το μπαλέτο; Καθίστε μαζί στον καναπέ και διαβάστε κάτι σχετικό στην εφημερίδα, σε περιοδικό ή στο Internet. Πρώτα θα το διαβάσετε εσείς και μετά το παιδί. Στη διάρκεια που το παιδί διαβάζει να έχετε υπόψη τα εξής:
- Καλό είναι να δείχνετε με το δάχτυλό σας κάτω από κάθε συλλαβή.
- Στις δύσκολες λέξεις όπου το παιδί κολλά, ας πείτε εσείς πρώτα τη λέξη σωστά και μετά βάλτε το παιδί να την πει 3 φορές. Ζητήστε από το παιδί να ξαναδιαβάσει ολόκληρη την πρόταση με τη νέα λέξη.
- Δείξτε ενδιαφέρον για το περιεχόμενο και όχι για το πώς το παιδί διαβάζει (δηλ. εάν αργεί, κάνει λάθη κλπ). Έτσι, θα το βοηθήσετε να επικεντρωθεί στην κατανόηση του περιεχομένου. Συζητείστε μαζί για αυτό που διαβάσατε. Πείτε τη γνώμη σας, εάν συμφωνείτε ή όχι, εάν θεωρείτε ωραίο το κείμενο και γιατί κλπ.
- Προτείνετε στο παιδί να βρει και άλλες σχετικές πηγές για το θέμα που σας ενδιαφέρει.
- Δείξτε στο παιδί πώς να κάνει διάλογο με το κείμενο.
Εάν το κείμενο που διαβάζει το παιδί είναι μια αφήγηση, ο διάλογος με το κείμενο μπορεί να βασίζεται σε ερωτήσεις όπως:
- Πού βρισκόμαστε και πότε;
- Ποιος είναι ο ήρωας;
- Τι υπάρχει γύρω-γύρω;
- Τι έχει γίνει ως τώρα;
- Τι μπορεί να συμβεί μετά;
- Τι κοινό έχει αυτό που διαβάζω με τη δική μου ζωή.
Εσείς θα πρέπει να γίνετε το υπόδειγμα. Να διαβάζετε δηλαδή φωναχτά και να επεξεργάζεστε φωναχτά το κείμενο. Μπορείτε να το κάνετε αυτό με κάθε είδος κειμένου που διαβάζετε, π.χ. την Κυριακή που διαβάζετε εφημερίδα.
- Παίξτε με συνταγές μαγειρικής.
Ζητήστε από το παιδί να σας διαβάζει τη συνταγή για ένα κεϊκ την ώρα που το φτιάχνετε. Έτσι, θα χρειαστεί να σας το διαβάσει μια φορά στην αρχή και εν συνεχεία πολλές φορές βήμα-βήμα. Κάθε τόσο θα του λέτε να σας ξαναδιαβάσει το π.χ. το βήμα 3 που δεν θυμάστε ή να υπολογίσει τη δόση που χρειάζεται. Έτσι, το παιδί θα ασκείται και στη γλώσσα και στα μαθηματικά, χωρίς να το αντιλαμβάνεται.
- Παίξτε με κατασκευές και οδηγίες χρήσης.
Μπορείτε να εμπλέξετε το παιδί σε κατασκευές. Βρείτε κατασκευές στο Internet που το ενδιαφέρουν. Τυπώστε τις οδηγίες και μαζί με το παιδί ασχοληθείτε για την κατασκευή.
- Ζητήστε από το παιδί να γράφει λίστες.
Για να ασκηθεί το παιδί στο γραπτό λόγο μπορείτε να του ζητάτε να γράφει εκείνο τη λίστα π.χ. για τα ψώνια. Οπότε καλό είναι να επινοείτε λίστες. Ακόμα κι όταν δεν σας χρειάζεται πραγματικά μια λίστα, προσποιηθείτε ότι θέλετε τη βοήθεια του παιδιού (Π.χ. λίστα με τις εβδομαδιαίες δουλειές για το σπίτι) ή παίξετε παιχνίδια (π.χ. γράφουμε τη λίστα με τα αγαπημένα μας 5 χρώματα).
- Παίξτε επιτραπέζια και ειδικά Scrabble.
- Ενθαρρύνετε το παιδί να γράφει ημερολόγιο.