Γράφει η Ράνια Φιλίνδρα, Ψυχολόγος-Oικογενειακή θεραπεύτρια
Όταν τα παιδιά μας ασχολούνται με τον αθλητισμό, στη ζωή του παιδιού μπαίνει ένα ακόμη σημαντικό πρόσωπο: ο προπονητής!
- Ποιοι είναι οι ρόλοι που έχει ένας προπονητής;
- Πώς ο προπονητής μπορεί να ενδυναμώσει τους νέους αθλητές και την ομάδα ως σύνολο;
Αρχικά θα λέγαμε ότι ο ρόλος του προπονητή έχει συνάφεια με τον ρόλο του δασκάλου. Είναι αυτός που βοηθά τους νέους αθλητές να δυναμώσουν σωματικά, τους εισάγει στα μυστικά του αθλήματος, εμπνέει, καθοδηγεί και δίνει συμβουλές. Επίσης, ως ηγετική φιγούρα θέτει στόχους τόσο για την πορεία του κάθε αθλητή ξεχωριστά όσο και για την πορεία της ομάδας. Με άλλα λόγια η δουλειά του έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα.
Επιπλέον, ο προπονητής λειτουργεί ως πρότυπο. Είναι ο ηγέτης και από τη θέση αυτή επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το συναισθηματικό κλίμα της ομάδας. Ο τρόπος που επικοινωνεί με τους παίκτες, οι αξίες του, η σημασία που δίνει στο ομαδικό πνεύμα, οι στόχοι που θέτει και κυρίως το όραμά του επηρεάζουν και διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό στάσεις, αξίες και αντιλήψεις μέσα στο μικρόκοσμο της ομάδας. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να έχει όραμα το οποίο δεν θα περιορίζεται μόνο στην καλή επίδοση των παιδιών και τη νίκη της ομάδας αλλά θα επεκτείνεται στις καλές πρακτικές άθλησης και συνεργατικότητας.
Το όραμα συνδέεται και με το ρόλο του και ως εμψυχωτή. Ο προπονητής οφείλει να εμπνέει και να συνδέει την άσκηση του αθλητισμού με τις αξίες του ευ-αγωνίζεσθαι, την ομαδικότητα, τη συνεργασία και τη χαρά του παιχνιδιού. Η τελευταία είναι ιδιαίτερα σημαντική για τα παιδιά και τους εφήβους. Όταν η προπόνηση, ειδικά στις μικρότερες ηλικίες, έχει ψυχαγωγικό χαρακτήρα, ελκύει περισσότερο τους νέους αθλητές οι οποίοι αναπτύσσουν δεξιότητες μέσα από έναν παιγνιώδη και ευχάριστο τρόπο.
Όσο και αν ακούγεται περίεργο ο προπονητής έχει και ρόλο ψυχολόγου. Ενδεχομένως να υπάρξουν στιγμές που το παιδί ή ο έφηβος θα αντιμετωπίσει κάποια δυσκολία (λόγω τραυματισμού, πίεσης, άγχους, προσωπικών ή οικογενειακών προβλημάτων). Είναι βοηθητικό ο προπονητής να μπορεί να σταθεί δίπλα στον παίκτη με νοιάξιμο και κατανόηση. Ας μην ξεχνάμε ότι μερικές φορές χρειαζόμαστε κάποιον απλά για να μας ακούσει.
Έρευνες έχουν δείξει ότι οι πιο δημοφιλείς προπονητές είναι αυτοί που παρέχουν ενθάρρυνση ενώ λιγότερο δημοφιλείς είναι αυτοί που τιμωρούν συχνά. Η ενθάρρυνση σχετίζεται και με την έννοια της αυτοεκτίμησης. Ένας προπονητής με καλλιέργεια πνεύματος που αναγνωρίζει τη δουλειά και τις ικανότητές του είναι πιο πιθανό να υποστηρίζει και να ενισχύει το δυναμικό του κάθε παίκτη αλλά και της ομάδας ως συνόλου. Αντίθετα, κάποιος που έχει επικριτική στάση, μειώνει και κατηγορεί τους παίκτες, είναι συνήθως επικριτικός και ανασφαλής αρχκά με τον ίδιο του τον εαυτό.
Όπως είπαμε ο ρόλος του προπονητή είναι ένας ρόλος παιδαγωγού. Υπό αυτό το πρίσμα ένας προπονητής δίνει καθημερινά το παράδειγμα όχι τόσο μέσα από τα λόγια όσο μέσα από τη συμπεριφορά του. Πώς δηλαδή δημιουργεί σχέσεις, με ποιο τρόπο διαχειρίζεται τη δύναμή του ως ηγετική φιγούρα, τι αξίες έχει, πόσο πιστεύει στο δυναμικό και στις ικανότητες των παικτών, τι επιλογές κάνει, ποιους δημιουργικούς τρόπους βρίσκει για να επιλύει συγκρούσεις και να πειθαρχεί. Η στάση του στα παραπάνω είναι ο θεμέλιος λίθος για την ανάπτυξη ενός κλίματος εμπιστοσύνης (ή μη) εντός ομάδας.
Ράνια Φιλίνδρα
Ψυχολόγος-οικογενειακή θεραπεύτρια
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
