…Η παιδική ηλικία είναι σαν το νερό που ξεπηδάει από τη γη. Ποτίζει τον άνθρωπο που θα δημιουργηθεί. Μπορεί και να τον πνίξει. Μ’ αυτό το νερό της πρώτης πηγής θα πορευτεί ο άνθρωπος σ’ όλη του τη ζωή. Μ’ αυτό θα ξεδιψάσει. Ή απ’ αυτό θα δηλητηριαστεί. Χρειάζεται επαγρύπνηση η παιδική ηλικία. Γιατί τίποτε σπουδαιότερο δεν υπάρχει για τον άνθρωπο, από το να καθοδηγεί μία άλλη ύπαρξη. Το παιδί δεν έχει ανάγκη, βασικά, από αντικείμενα. Για άλλα πράγματα διψά. Έχει ανάγκη να νιώθει σε κάθε στιγμή την προστατευτική, άγρυπνη, προσεκτική σκιά αυτών που το ’φεραν στον κόσμο και τ’ ανάθρεψαν.
Δίνω σ’ ένα παιδί, σημαίνει ότι δίνω στον εαυτό μου. Κάθε στιγμή. Τότε μπορεί το παιδί να θεριέψει κι οι ρίζες του θα ’ναι βαθιές, δυνατές. Οι γονείς είναι σπόρος του παιδιού κι η γη όπου βλασταίνει.
Για το παιδί οι γονείς είν’ ο κόσμος, η εικόνα αυτού που πάει να γίνει, αυτού που πρέπει ή δεν πρέπει να είναι. Αυτά που κάνουν, αυτά που λένε, αυτό που αποτελούν, μένουν μέσα του όλα. Ακόμα κι αν το αγνοεί. Γιατί το παιδί είναι πάντα παρόν μες στον ενήλικα.
Ό,τι δώσεις σ’ ένα παιδί κάποια μέρα στο επιστρέφει. Κι ό,τι του αρνηθείς θα τ’ αρνηθεί με τη σειρά του. Το κακό που του κάνεις μπορεί κι αυτό να το επαναλάβει. Μα αν γεμίσεις τα νεαρά του πανιά με την πνοή της δύναμης, του θάρρους και της ευθύτητας, τότε μπορεί ν’ αρμενίσει και θα ξέρει ν’ αντιμετωπίσει τη θύελλα.
Τα μαθήματα που πραγματικά ακούει το παιδί, αυτά που διαμορφώνουν την προσωπικότητά του, είναι οι πράξεις που πραγματοποιεί ο ενήλικας. Τότε μόνο προστατεύεις ένα πλάσμα, ένα παιδί ή έναν άνθρωπο, μόνον όταν δεν του κρύψεις ποτέ, τους κινδύνους της ύπαρξης. Το ποσοστό της δυστυχίας που περιέχει. Προστατεύω κάποιον σημαίνει πριν απ’ όλα πως του μαθαίνω να βλέπει, του δείχνω τον κίνδυνο μέσα του και γύρω του, σημαίνει ότι του δίνω την ικανότητα να τον αντιμετωπίζει και να τον νικά.
Το παιδί πάντα ζητά να μετρήσει τις δυνάμεις του.
Για να γίνει αυτό που θέλει και πρέπει να είναι, οφείλει να αναμετρηθεί με τον κόσμο, με τα πράγματα.
Ο φόβος και ο πόνος είναι σπουδαία μαθήματα. Όποιος υποφέρει ανακαλύπτει και πριν απ’ όλα ανακαλύπτεται. Γιατί το σώμα, αυτή η φύση μέσα του, πρέπει να την μάθει και να την χειραγωγεί…
Δρ. Πέτρος Μπερερής, Σύμβουλος επί τιμή του Παιδαγωγικού Ινστιούτου, Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Παιδαγωγών
