Σε προηγούμενο άρθρο Η Χειροτεχνία κάνει καλό στο σώμα εξηγήσαμε τα πρακτικά οφέλη και τις σωματικές δεξιότητες που αναπτύσσει το παιδί. Σε αυτό το άρθρο θα περιγράψουμε τα λιγότερο εμφανή, αλλά πολύ σημαντικά οφέλη της Χειροτεχνίας. Θα εξηγήσουμε γιατί η Χειροτεχνία κάνει καλό στην ψυχή.
-----------------------------
Η Χειροτεχνία περιέχει τόσο στην ονομασία της όσο και στην εφαρμογή της δύο συστατικά, αυτό της Τέχνης και αυτό της Χειρονακτικής εργασίας ( με την έννοια του Τεχνίτη), αντλώντας θετικά στοιχεία και από τα δύο.
Τα οφέλη από το στοιχείο της Τέχνης
Ξεκινώντας από την Τέχνη, δανειζόμαστε το στοιχείο πως αποτελεί προσωπική μορφή έκφρασης. Κατά συνέπεια δεν γίνεται να είναι σωστή ή λάθος. Αυτό σημαίνει πως ένα παιδί δεν κινδυνεύει να ματαιωθεί μέσα από την χειροτεχνία κάνοντας λάθη. Το γεγονός αυτό του παρέχει την ελευθερία να βιώσει τη χαρά της δημιουργίας απαλλαγμένης από φόβο και άγχος, γεγονός που συντελεί στην ανάπτυξη των συναισθημάτων της αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης.
Επιπλέον, ο προσωπικός χαρακτήρας της καλλιτεχνικής έκφρασης, δίνει σ’ ένα παιδί νέους τρόπους επικοινωνίας. Είναι συχνό το φαινόμενο ένα παιδί να δυσκολεύεται να επικοινωνήσει ικανοποιητικά τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Ο λόγος αυτής της δυσκολίας μπορεί να είναι αναπτυξιακός (π.χ. δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί επαρκώς η λεκτική επικοινωνία) ή άλλος (π.χ. «κλειστός χαρακτήρας», περιβάλλον που δεν ευνοεί την συναισθηματική επικοινωνία κ.ά.) .
Όποιος και αν είναι ο λόγος όμως, η ελεύθερη προσωπική έκφραση μπορεί να λειτουργήσει σε πρώτη φάση ανακουφιστικά για το παιδί, να του δώσει ένα εναλλακτικό βήμα εκτόνωσης όσων δυσκολεύεται να εκφράσει λεκτικά. Σε δεύτερη φάση μπορεί να αξιοποιηθεί από το ίδιο το παιδί αλλά και από το άμεσο περιβάλλον του ως εναλλακτικός κώδικας επικοινωνίας. Τι εννοούμε; Εννοούμε ότι μια παιδική χειροτεχνία μπορεί να αποτελέσει αφορμή να συζητήσει μαζί του ο γονέας τις σκέψεις και τα συναισθήματα του παιδιού όταν την έφτιαχνε και να ανταλλάξει μαζί του πληροφορίες που κάτω από άλλες συνθήκες θα έμεναν ανείπωτες.
Τα οφέλη από το στοιχείο της Χειρονακτικής εργασίας
Το δεύτερο χαρακτηριστικό της Χειροτεχνίας, εκείνο της χειρονακτικής εργασίας (με την έννοια του τεχνίτη) χρησιμεύει ήδη εδώ και χρόνια σε ειδικούς στο πλαίσιο θεραπευτικών πρακτικών. Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ και πολλά χρόνια Εργοθεραπευτές, Ψυχοθεραπευτές και Θεραπευτές μέσω Τέχνης (Art Therapists) χρησιμοποιούν συχνά την απασχόληση των χεριών με κατασκευές.
Αυτό συμβαίνει επειδή μέσα από τις δραστηριότητες αυτές το παιδί (το άτομο γενικότερα) μπορεί να κατακτήσει την αίσθηση της ηρεμίας, να απαλλαγεί από άγχος, να κατανοήσει τον εαυτό του και το σώμα του μέσα από το αντικείμενο που παράγει.
--------------------------------
Επιβεβαίωση όσων αναλύσαμε εδώ, είναι οι εκφράσεις που άκουσα τις τελευταίες εβδομάδες από μικρούς και μεγάλους φίλους του εργαστηρίου μου.
- "Τώρα κατάλαβα γιατί η μαμά μου ζωγραφίζει, με ηρεμεί πολύ να βάφω" (ηρεμεί).
- «Κυρία, σου έφερα ένα δώρο που έφτιαξα μόνη μου στο σπίτι για σένα» (εναλλακτικός κώδικας επικοινωνίας/ έκφραση συναισθημάτων)
- «Έχω γίνει πολύ καλός στον να…., νόμιζα πως δεν θα τα καταφέρω» (αυτοεκτίμηση, αυτοπεποίθηση)
- «Μου αρέσει να έρχομαι, επειδή με αυτά που φτιάχνουμε ξεχνιέμαι για λίγο από τα προβλήματα της δουλειάς- άρχισα να φτιάχνω και στο σπίτι πράγματα» (απαλλαγή από άγχος).
-------------------------
Θα πρέπει παρόλα αυτά να τονίσουμε πως όλα τα οφέλη που περιγράφουμε προκύπτουν μέσα από την χειροτεχνική απασχόληση με διαφορετικό τρόπο για κάθε άτομο, μερικές φορές τυχαία.
Ένα παιδί ή ένας νέος που αντιμετωπίζει σοβαρές, συγκεκριμένες δυσκολίες δεν αρκεί να ασχοληθεί με την Χειροτεχνία γενικά για να ξεπεράσει το πρόβλημά του. Μάλιστα, σε περίπτωση που υπάρχει μια συγκεκριμένη δυσκολία σε έναν τομέα, είναι σημαντικό να λάβει γνωμάτευση από επαγγελματία θεραπευτή, ο οποίος θα του προτείνει εξατομικευμένο και ολοκληρωμένο πρόγραμμα προσέγγισης και αντιμετώπισης των δυσκολιών του εστιασμένα.
Μαρία Δαμανάκη - Υπεύθυνη της Δημιουργικής Γωνιάς - http://www.dimiourgikigonia.gr/
Γνωρίστε από κοντά τις δραστηριότητες της Δημιουργικής Γωνιάς στις Ημέρες Ανοιχτής Πόρτας κάθε μήνα. Πληροφορίες θα βρίσκετε στις Προτάσεις μας για Εκδηλώσεις. Για την πασχαλινή εκδήλωση στις 13 Απριλίου κάντε κλικ ΕΔΩ.
