Μία από τις πιο συνηθισμένες συμπεριφορές στην εφηβεία είναι το παιδί να αντιδρά με αρνητισμό ή και επιθετικότητα απέναντι στους γονείς.
Μία κουβέντα ή μια απλή ερώτηση από την πλευρά του γονέα μπορεί να είναι αρκετή γα να πυροδοτήσει την έκρηξη του εφήβου, την οργισμένη αντίδραση ή την απόλυτη σιωπή.
Τι κάνετε, όταν το έφηβο παιδί σας αντιδρά θυμωμένα και με επιθετικότητα κάθε φορά που του απευθύνετε το λόγο;
Με μία σειρά άρθρων θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απλές συμβουλές.
Στο Μέρος Ι λοιπόν θα ξεκινήσουμε εξηγώντας ποια πρέπει να είναι η δική σας πρώτη αντίδραση στον εφηβικό θυμό, για να μη "δυσκολεύετε περαιτέρω την όλη κατάσταση".
(1) Παραμείνετε Ενήλικοι. Είναι πολύ βασικό, όταν το παιδί εκδηλώσει πείσμα ή επιθετικότητα, να μην «απαντήσετε» με τον ίδιο τρόπο. Μην κλείσετε με θυμό την πόρτα πίσω σας ούτε να διακόψετε την επικοινωνία. Μια θυμωμένη αντίδραση σας στο θυμό του εφήβου απλά τον θυμώνει ακόμα περισσότερο. Το πείσμα σας θα τον πεισμώσει περισσότερο. Αντιθέτως, πρέπει να αποτελέσετε μοντέλο θετικής συμπεριφοράς βρίσκοντας λύσεις και όχι δημιουργώντας νέα προβλήματα. Η ψύχραιμη αντιμετώπιση από μέρους σας δημιουργεί εμπιστοσύνη στον έφηβο. Γι’ αυτό προτιμήστε αντιδράσεις-απαντήσεις σε ήρεμο πάντα τόνο, όπως:
- Δεν υπάρχει λόγος να νευριάζεις. Μπορούμε απλώς να μιλήσουμε και να μου εξηγήσεις τι θες.
- Θέλω να καταλάβω τι σε ενοχλεί. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Είμαι εδώ για να προσπαθώ να είμαι δίπλα σου.
(2) Δώστε την πρέπουσα σημασία. Αξιολογήστε κάθε φορά τη συμπεριφορά του και αντιδράστε ανάλογα. Κάποιες φορές δεν χρειάζεται να δώσετε σημασία σε μικρό-γκρίνιες ώστε να μην πάρουν μεγαλύτερη διάσταση. Έτσι θα μειωθεί η συχνότητα που ο έφηβος τις χρησιμοποιεί. Όταν βλέπετε ότι το παιδί είναι πιεσμένο και κουρασμένο και θέλει να εκτονώσει αυτή την εσωτερική πίεση, «δώστε τόπο στην οργή». Μην τρέξετε πίσω του φωνάζοντας «Εμένα δεν θα μου κλείνεις την πόρτα, όταν σου μιλάω» ξεκινώντας μια ατελείωτη διάλεξη. Αφήστε τον έφηβο να μείνει λίγο μόνος του και δείξτε με πράξεις ότι είστε πάντα εκεί έτοιμοι να τον ακούσετε, όποτε θελήσει. Από την άλλη, όταν η επιθετική και αρνητική αντίδραση προς εσάς επαναλαμβάνεται και κάθε απόπειρα προσέγγισης «βρίσκει σε βράχο», πρέπει να επιστρατεύσετε όλη σας την υπομονή και να μην αγνοήσετε την όλη κατάσταση. Είναι σημαντικό να πείτε στο παιδί ότι συχνά ή τις περισσότερες φορές αρνείται να επικοινωνήσει μαζί σας κι αυτό είναι κάτι που σας πληγώνει και δεν θέλετε να συνεχιστεί.
(3) Σεβαστείτε την προσωπικότητά του. Για έναν έφηβο δεν υπάρχει τίποτε χειρότερο από το να πλήξετε την προσωπικότητά του. Με φράσεις όπως «Ξέρω εγώ, γιατί τα κάνεις αυτά. Τα έχεις δει στον/στην τάδε φίλο/η σου», «Εγώ δεν είμαι η μαμά του τάδε, γι’ αυτό μην ξεσηκώνεις αυτά που κάνει. Τα καλά να ξεσηκώνεις», το μόνο που καταφέρνετε είναι να πληγώνετε το εγώ του παιδιού και να τροφοδοτείτε τον αρνητισμό του. Η αποδοχή είναι ζητούμενο για έναν έφηβο και είναι σημαντικό να την έχει από εσάς. Εξηγήστε στο παιδί πως πιστεύετε πολύ στα ταλέντα του και στον τρόπο που σκέφτεται, αλλά υπάρχουν κάποιες συμπεριφορές που δεν τις εγκρίνετε π.χ. γιατί είναι ακατάλληλες για την ηλικία του, δεν συμφωνούν με τις αξίες της οικογένειάς σας.
(4) Αποφύγετε το κήρυγμα. Αρχίζοντας μια συζήτηση για το τι είναι καλό και τι κακό, τι επιπτώσεις έχει και ότι εσείς πρέπει να «πάρετε μέτρα σαν γονιός, γιατί μόνο εσείς θέλετε το καλό του», ένα είναι σίγουρο: έχετε χάσει την προσοχή του εφήβου. Για τον έφηβο αυτό είναι «κήρυγμα» και δεν θα μείνει να το ακούσει. Με το να του δείξετε ποιος έχει την εξουσία, τον απομακρύνετε από κοντά σας και κλείνετε την δίοδο για οποιαδήποτε επικοινωνία. Αντ’ αυτού πιέστε τον εαυτό σας να ξεκινήσει μια συζήτηση ρωτώντας τη γνώμη του παιδιού για ένα θέμα.
----------------------------------------------
Ευτυχία Κατσανδρή (Κοινωνιολόγος – Σωματική Ψυχοθεραπεύτρια, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Στο Μέρος ΙΙ του άρθρου που θα αναρτήσουμε θα βρείτε πρακτικές για να δημιουργείτε το κατάλληλο έδαφος ώστε να προλαμβάνετε τον εφηβικό θυμό.
Μη ξεχνάτε ότι μπορείτε να στέλνετε ερωτήσεις-σχόλια στο forum ή στο email του parentbook.
